مجازات افشای اسرار بیماران

مجازات افشای اسرار بیماران از سوی پزشکان و کادر درمان در متون قانونی ایران حبس و جزای نقدی در نظر گرفته شده. پزشکی شغلی حساس با مسئولیتی فوق العاده سنگین می باشد و بر همین اساس رابطه ی متقابل پزشک و بیمار با تعهدات و وظایف بسیار زیادی همراه است. یکی از مهمترین و بنیادی ترین اصول اخلاقی علم پزشکی اصل رازداری است.

• به نظر شما افشای اسرار بیماران چه پیامدهایی به دنبال دارد؟
• آیا از مجازات افشای اسرار بیماران اطلاعی دارید؟

در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

افشای اسرار بیماران

اصل رازداری به عنوان یکی از مهم ترین اصول حرفه ای و اخلاقی در بسیاری از مشاغل از جمله پزشکی به حساب می آید. یک پزشک حرفه ای و متعهد بایستی به اصل رازداری کاملاا وفادار و پایبند باشد. رعایت اصل رازداری بیماران بسیار حائز اهمیت است به طوری که در سوگندنامه ی پزشکی نیز بر آن تاکیده شده. بیمار در اولین قدم درمان خود ابتدا به پزشک اعتماد می کند و از آنجایی که رابطه ی پزشک و بیمار به یکدیگر بسیار نزدیک است، طبیعی است که پزشک از اسرار زیادی مطلع گردد. در چنین شرایطی اخلاق و از آن مهم تر قانون حکم می کند که پزشک به اصل رازداری بیمار متعهد و وفادار باشد و بر سوگندی که یاد کرده پایبند بماند.

در روند درمان بیمار علاوه بر اطلاعات خصوصی مرتبط با بیماری، ممکن است بسیاری از اطلاعات زندگی خصوصی او نیز برای پزشک مشخص گردد. در چنین شرایطی اهمیت امر درمان حکم می کند که بیمار به پزشک خود اعتماد کامل داشته باشد و اطمینان حاصل نماید که این اطلاعات به هیچ وجه درز نخواهند کرد. به عبارت دیگر اعتماد متقابل پزشک و بیمار و رعایت اصل رازداری در روند درمان بیمار بسیار حائز اهمیت و سرنوشت ساز است. این رابطه ی متقابل نوعی رابطه ی حقوقی نیز پدید می آورد. در متون قانونی ایران روابط پزشک و بیمار و وظایف و تعهدات دوجانبه ی آنها مورد اشاره قرار گرفته و در صورت هرگونه تخلف، قصور و تخطی با مجازات های کیفری همراه است. در این میان به دلیل حساسیت بیشتر شغل پزشکی، طبیعتا پزشک از مسئولیت های بالاتری برخوردار خواهد بود.

مجازات افشای اسرار بیماران

افشای اسرار بیماران علاوه بر اینکه از نظر اخلاقی پسندیده نیست، از منظر قوانین ایران جرم محسوب می شود. در قوانین و مقررات مختلفی مجازات افشای اسرار بیماران بیان شده است. برای مثال: در ماده ی ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی آمده است:

اطبا و جراحان و ماما‌ها و دارو فروشان و کلیه‌ی کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می‌شوند، هرگاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند، به سه ماه و یک روز تا یک سال و یا به یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی، محکوم می‌شود.

همچنین در ماده ی ۴ آیین نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای شاغلین حرفه های پزشکی و وابسته در سازمان عنوان گردیده است: شاغلین حرفه های پزشکی و وابسته حق افشای اسرار و نوع بیماری بیمار ، مگر به موجب قانون مصوب مجلس شورای اسلامی را ندارند.

تمامی این موارد نشان می دهد که افشای اسرار بیماران جرم است و جز به حکم قانون امکانپذیر نیست.

افشای اسرار بیماران علاوه بر اینکه جرم است، تخلف انتظامی نیز محسوب می شود که رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان نظام پزشکی کشور قرار دارد. این سازمان برای پزشکان متخلف گزینه های زیر را در نظر گرفته است:

• الف ) تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیات مدیره نظام پزشکی محل
• ب ) اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل
• ج ) در صورت تکرار توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رای در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل یا محرومیت از اشتغال به حرفه های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف

از آنجایی که افشای اسرار بیماران می تواند با مسئولیت مدنی همراه باشد، راهکارهای زیر برای جبران خسارت وارده به بیمار در نظر گرفته شده است:

• عذرخواهی کتبی در رسانه ها و جراید
• اعاده حیثیت از طرق مختلف قانونی
• پرداخت خسارت مالی

افشای اسرار بیمار در چه شرایطی جرم تلقی نمی شود؟

علی رغم تمام تاکیدی که بر حفظ اسرار بیماران صورت پذیرفته است در پاره ای موارد افشای اسرار بیمار بلامانع است:

• دستور مقام قضایی
• حکم قانونگذار
• در صورتی که فرد به بیماری های آمیزشی و واگیردار مبتلا گردد، به دلیل آثار و عواقب زیانبار آن برای فرد، خانواده و جامعه بایستی این موضوع به اطلاع خانواده ی بیمار برسد.
• هرگاه افشای اسرار بیمار با موافقت و رضایت شخص بیمار صورت پذیرد، بلامانع است و مسئولیت کیفری و انتظامی برای پزشک و کادر درمان به دنبال ندارد.

مشاوره تخصصی

در صورت شکایت از پزشک ، شاکی خصوصی رسیدگی به افشای اسرار بیماران آغاز می گردد و مراجع قضایی ملزم به رسیدگی و پیگیری آن هستند. جرم از نوع قابل گذشت است و با خواست شاکی امکان صدور قرار مقوفی تعقیب وجود دارد. برای پزشک متخلف،کادر درمان، ماما و سایر افرادی که در روند درمان بیمار نقش دارند ضروریست که نسبت به حفظ اسرار بیماران توجه داشته باشند و بر این اصل پایبند بمانند.

برای ثبت شکایات خود در این زمینه می توانید از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام کنید و خواستار رسیدگی به آن شوید. حضور وکیل متخصص و باتجربه در این امر می تواند روند رسیدگی به پرونده ی شما را تسریع بخشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره تخصصی در این زمینه می توانید با فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.