نکات طلایی درباره چک

نکاتی درباره چک که باید بدانید :  چک وسیله ای جهانی برای پرداخت است. و به همین دلیل کوشش می شود که در جهان شکل و ماهیت یکسان داشته باشد. در این مطلب به بررسی چک در حقوق ایران خواهیم پرداخت. با وکیل متخصص چک همراه باشید.

تعریف و ماهیت حقوقی چک :

مطابق ماده ۳۱۰ قانون تجارت چک چنین تعریف شده است:

نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می نماید.

اما ماده ۲ قانون صدور چک آن را سندی می‌داند که عهده بانک‌های دایر به موجب قانون ایران صادر شده باشد؛ یعنی چک از نظر قانون اخیر نوشته ای است که عهده یک بانک صادر شده باشد و به عبارت دیگر نوشته‌ای است که محال علیه آن یک بانک است .

چک عبارت است از :

ورقه ای که به وسیله آن صادر کننده به بانک‌ها دستور می‌دهد مبالغی را که در حساب وی وجود دارد برداشت و آن را به شخص ثالث یا به حواله کرد شخص مزبور پرداخت نمایند.

مبلغ موجود در حساب صادر کننده یا توسط صادر‌کننده در بانک گذاشته شده است. و یا آنکه بانک آن را به عنوان اعتبار به حساب او واریز نموده است .

پس بر خلاف ماده ۳۱۰ قانون تجارت در عمل فقط یک بانک می‌تواند محال علیه چک باشد. در کشورهای اروپایی و موسسات مالی دیگر نیز بسته به نظر قانون در حکم بانک تلقی می‌شوند. چک از این نظر که یک سند شکلی است و سه نفر( صادر کننده ،دارنده و بانک) در آن نقش دارند. مانند برات به رویت است یعنی پرداخت وجه چک برخلاف برات به وعده یا برات بعد از رویت فوری است و به عبارت دیگر وسیله پرداخت است نه وسیله اعطای اعتبار .

بنابراین تا آنجا که در مورد نکاتی درباره چک مقررات خاصی پیش بینی نشده باشد. چک از مقررات برات به رویت تبعیت می‌کند.

چک به دلایل زیر دارای اهمیت است :

1. چـک به صادرکننده این امکان را می‌دهد. که هر وقت بخواهد از موجودی خود در بانک به شخص و یا توسط شخص ثالثی که نماینده اوست برداشت کند.
2. چک، پرداخت بدون استفاده از پول را در معاملات میسر می‌سازد و با استفاده از آن اشخاص مجبور نیستند برای انجام دادن معاملات خود همواره پول همراه داشته باشند. در نتیجه خطر حمل و نقل پول از میان می‌رود.
3. صدور چک برخلاف نشر اسکناس برحسب نیاز انجام می‌گیرد و به این علت استفاده از آن ، از حجم پول در گردش می کاهد.
4. موجب تسهیل پرداخت تهاتری است به این معنی که دریافت کننده چک به جای نقد کردن آن را به حساب خود می‌گذارد. و در عوض خریدهای خود را با چک انجام می دهد و مبلغ چک از حساب او کسر می گردد. این مهم ترین فایده ای است که به موجب آن اشخاص می توانند بدون استفاده از پول به تعهدات خود عمل کنند.

این نوع تهاتر در پاره‌ای کشورها مانند فرانسه تحت شرایطی اجباری می باشد.

انواع چک:

چک عادی

متداول ترین نوع چک است که افراد عموماً مورد استفاده قرار می دهند. و در وجه سایر افراد صادر می‌شود این شکل از چک ها از اعتبار پایینی برخوردار است. در هنگام دریافت چک باید اعتبار شخص صادرکننده نیز مورد توجه واقع شود.

چک تایید شده

برخلاف چکهای عادی چک های تایید شده از اعتبار پرداخت بالایی برخوردارند زیرا بانک ابتدا وجه چک را در حساب تایید می کند و سپس به میزان مبلغ چک از حساب صادرکننده مسدود می نماید و چک تنها به دارنده چک پرداخت می‌شود.

چک بانکی

به نوعی از انواع چک که توسط بانک به درخواست مشتری صادر می شود می گویند.
نکته قابل توجه این که تنها در وجه همان بانک یا سایر شعبه همان بانک صادر می‌شود. و از ضمانت پرداخت بالایی توسط بانک برخوردار است.

چک رمزدار

نکاتی درباره چک : چک رمزدار یا بین بانکی به شکلی از چه گفته می‌شود. که به تقاضای مشتری از طرف بانک برای سایر بانکها صادر می گردد و موجب انتقال مالی میان دو بانک مختلف است .

چک مسافرتی

چـک مسافرتی یا تراول حالت دیگری از چک است. که مبلغ روی آن درج شده و توسط بانک صادر می گردد.

چک سفید امضا

به چکی که توسط صادر‌کننده امضا شده باشد ولی نام دارنده مبلغ و تاریخ وصول در آن قید نشده باشد. چک سفید امضا می گویند.