دیوان عدالت اداری از منظر قوانین جدید ۱۴۰۳

دیوان عدالت اداری به منظور رسیدگی به شکایات و اعتراضات ملت نسبت به آیین نامه های دولتی، واحد ها، سازمان ها و مامورین دولتی شکل گرفته. در واقع می توان گفت که دیوان عدالت اداری زیرمجموعه ای از قوه ی قضاییه است که به صورت رسمی و اختصاصی در زمینه ی رسیدگی به شکایات و اعترضات علیه ساختارهای دولت و آیین نامه های دولتی فعالیت می کند. ساختار و تشکیلات دیوان عدالت اداری به دنبال اصل ۱۷۳ قانون اساسی کشور شکل گرفت و پس از آن مصوبه های متعددی در این راستا تنظیم گردید.

نگاهی به مهم ترین تغییرات قانون دیوان عدالت اداری جدید

در یک مفهوم کلی دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردمی علیه نهادها و مامورین دولتی شکل گرفته است. همچنین وظیفه ی مهم دیگر دیوان عدالت اداری را می توان در زمینه ی آیین نامه های اجرایی دولت عنوان نمود که در تضاد با قوانین و مقررات هستند و یا موجب تضییع حقوق افراد می شوند. همانطور که می دانید به منظور حسن اجرای مصوبات و قوانین کشوری، نهادها و سازمان های دولتی می توانند آیین نامه های اجرایی مربوطه را تنظیم نموده و مقررات خاصی را در نظر بگیرند. اما این آیین نامه های دولتی در ردیف قوانین و مقررات مصوبه ی رسمی قرار ندارند و امکان تجدید نظر یا ابطال آنها توسط دیوان عدالت اداری وجود دارد. همچنین شما می توانید شکایت خود را از مقامات و مامورین دولتی نزد دیوان عدالت اداری مطرح نمایید.

 

• مهم ترین چیزی که در قانون جدید به چشم می خورد، تغییر نام قانون از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به قانون دیوان عدالت اداری است. در ماده ی ۲ این قانون اصطلاح معاونت های تخصصی به چشم می خورد که گویای تخصصی تر شدن ساختار دیوان است. طبیعتا رسیدگی به شکایات نیز به شکل تخصصی تر پیش می رود.
• ساختار و تشکیلات دیوان عدالت اداری ازشعب متعدد و هیئت عمومی تشکیل یافته است. بر اساس الحاقات و اصلاحات قانون جدید دیوان عدالت اداری، در زمینه ی جذب قاضی شعب و ترکیب اعضای هیئت عمومی تغییراتی به وجود آمده است.
• بر اساس قانون جدید تمامی دستگاه های اجرایی کشور و تمامی نهاد ها و سازمان های دولتی موظف هستند که مصوبات خود را در پایگاه الکترونیکی دیوار بارگذاری کرده و به اشتراک بگذارند. طبیعتا چنین امری می تواند امکان بازبینی و تطبیق این مصوبات را با قوانین و مقررات کشوری به شکلی بهتر و سریع تر فراهم نماید.
• بـر اساس قانون جدید دیوان عدالت اداری همه ی اشخاص اعم از عمومی و خصوصی می توانند شکایات خود را در دیوان به ثبت برسانند. حتی امکان شکایت سازمان های مردم نهاد نزد دیوان عدالت اداری وجود دارد. معاون حقوق عامه ی دیوان نیز می تواند به عنوان خواهان اقامه دعوی نموده و پرونده را آغاز نماید. دقیقا همانند: دادستان در مراجع قضایی
• بر اساس قانون جدید شما می توانید علیه قراردادهای دولتی و بندهای آن که ناقض حقوق شماست و یا موجب تضییع حقوق شما گردیده، در دیوان طرح شکایت نمایید. در ضمن امکان شکایت از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی در شرایطی که خارج از صلاحیت خود عمل می کنند نیز وجود دارد.
• قبل از به تصویب رسیدن قانون جدید، آرای وحدت رویه فقط برای مراجع اداری و شعب دیوان لازم الاجرا بود ، اما با توجه به قانون جدید دیوان عدالت اداری آرای وحدت رویه برای کلیه ی هیئت های عمومی و خصوصی لازم الاجرا خواهد بود.

سایر تغییرات و نکات مهم

1. یکی از مهم ترین تغییراتی که در قانون جدید به چشم می خورد در رابطه با صلاحیت هیئت عمومی است. بر اساس قانون جدید هرگاه تمامی آرای مشابه اشتباه صادر شوند و هیئت عمومی این مساله را تشخیص دهد، هیئت عمومی می تواند رای صحیح را در این زمینه صادر نماید.
2. همچنین در قانون جدید دیوان عدالت اداری عنوان گردیده است، تمامی آرای صادره از شعب هیئت عمومی دیوان، علاوه بر دستگاهی که مخاطب و طرف مقابل دیوان قرار گرفته، برای تمامی ارگان ها و نهادهای دولتی نیز لازم الاجراست. این موضوع بسیار مهمی است که پیش ازین وجود نداشت و محل بحث و اعتراض بسیاری از افراد بود. چرا که در بسیاری موارد موضوعات مشابه فراوانی در دیوان مطرح می گردید که مخاطب متفاوتی داشت. در حالی که با صدور رای واحد برای بسیاری از ارگان ها و نهادهای دولتی این مشکل برطرف و از حجم پرونده های دیوان کاسته می شد.
3. شرایطی را در نظر بگیرید که دیوان علیه ابطال مفاد یک مصوبه رای خود را صادر نموده و دستگاه مورد نظر مجددا اقدام به تصویب و اجرای آن می نماید. بر اساس قانون جدید دیوان عدالت اداری در صورت بروز چنین امری موضوع خارج از نوبت و با فوریت رسیدگی خواهد شد و امکان ابطال آن وجود دارد. در ضمن متذکر می شویم که قانون امکان جبران ضرر و خسارات وارده را توسط مسئولین نهاد مربوطه پیش بینی نموده است.
4. قانون دیوان عدالت اداری جدید در رابطه با عدم اجرای رای دیوان توسط نهاد مخاطب که علیه آن شکایت صورت پذیرفته ، پیش بینی نموده که در صورت عدم اجرای رای دیوان برای مدت زمان یک سال، از طریق مکاتبه با سازمان برنامه و بودجه و از محل بودجه ی سازمان و یا نهاد مورد نظر می توان برای جبران ضرر و خسارات وارده اقدام نمود.
5. در قانون جدید دیوان عدالت این مساله مورد تاکید قرار گرفته که در صورت صدور هرگونه رای از سوی هیئت عمومی مبنی بر ابطال یا عدم ابطال، رای مذکور برای تمامی مراجع اداری و قضایی کشور لازم الاجراست و بایستی ملاک عمل آنها قرار بگیرد.

ارائه مشاوره حقوقی و راهنمایی کامل

همانطور که مشاهده نمودید تغییرات و اصلاحات جدید و قابل تاملی در مصوبه ی اخیر مجلس به چشم می خورد و به دنبال پیش بینی هایی که صورت پذیرفته، چتر حمایتی قانونی بیش از پیش گسترده شده است. فراموش نکنیم که دیوان عدالت اداری و به طور کلی قوه قضاییه به عنوان نهادی برای رسیدگی به شکایت و اعتراضات مردم شکل گرفته و هرگونه تضییع حقوق افراد موجبات رسیدگی های قانونی را فراهم می نماید.

انتخاب وکیل دیوان عدالت اداری آگاه و باتجربه ضمن ارائه ی مشاوره حقوقی جامع و دقیق می تواند جزئیات و نکات ارزشمند بسیاری در اختیار شما قرار دهد و بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان برای پرونده ی شما رقم خواهد زد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.