مجازات حبس و بازداشت غیرقانونی

بازداشت غیرقانونی یکی از جرایم علیه اشخاص و تمامیت جسمانی افراد به حساب می آید و مطابق قوانین ایران جرم محسوب می شود. به طور کلی هرگونه حبس و توقیف غیرقانونی افراد از منظر قوانین ایران جرم است و با آن برخورد می شود. اخلاق و قوانین اسلامی بر آزادی و کرامت انسان ها تاکید بسیار زیادی داشته و قانون اساسی ایران در اصل ۲۲ به این مساله اشاره کرده. بر اساس این اصل حیثیت، جان، مال ،حقوق ،مسکن، شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز نماید.

در نظر داشته باشید که جرم بازداشت غیرقانونی صرفا از جانب پلیس و مامورین دولتی محقق نمی شود و از جانب افراد غیر دولتی نیز قابل بررسی است. آیا با مجازات جرم بازداشت غیرقانونی آشنایی دارید؟ به نظر شما چه مواردی موجب تشدید مجازات آن خواهد بود؟ در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

نگاهی به جرم بازداشت غیرقانونی و مجازات آن

مطابق با ماده ی ۵۸۳ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ هرکس از مقامات یا مامورین دولتی یا نیروهای مسلح یا غیر آنها بدون حکمی از مقامات صلاحیتدار در غیر مواردی که در قانون جلب یا توقیف اشخاص را تجویز نموده، شخصی را توقیف یا حبس کند یا عنفاً در محلی مخفی نماید به یک تا سه سال حبس یا جزای نقدی از شش تا هجده میلیون ریال محکوم خواهد شد. این ماده به عنوان عنصر قانونی جرم بازداشت غیرقانونی به حساب می آید و صراحتا به مجازات آن اشاره کرده است. البته در سال ۹۹ میزان جزای نقدی آن تعدیل و بین ۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰ تا ۲۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون ریال در نظر گرفته شده.

در رابطه با تحقق جرم بازداشت غیرقانونی بایستی به چند نکته ی مهم زیر توجه داشت.

شخصیت مرتکب در ارتکاب جرم تاثیری ندارد. به این معنا که هرگاه پلیس ،مامورین دولتی، بسیج و یا افراد غیردولتی بدون حکم قانونی از مقامات صلاحیتدار شخصی را توقیف و بازداشت نمایند عمل آنها جرم محسوب می شود و با آن برخورد خواهد شد. بنابراین تفاوتی از این حیث وجود ندارد.

نکته ی مهم دیگری که در ماده ی ۵۸۳ به چشم می خورد، مواردی است که قانون بازداشت و توقیف افراد را تجویز نموده.

برای مثال: اگر فردی در حالا مستی، تعرض به دیگری، سرقت، قدرت نمایی در انظار عمومی و یا در صحنه ی قتل کسی رویت شود، طبیعتا بازداشت و توقیف او به شرط تحویل به مقامات صلاحیتدار مجاز خواهد بود. در غیر این صورت نمی توان برای مدت زمان طولانی او را در حبس و یا بازداشت غیرقانونی نگاه داشت و بلاتکلیف گذاشت.

در نظر داشته باشید که هرگونه توقیف، حبس، بازداشت و اخفا به عنف می تواند مصادیقی از بازداشت غیرقانونی افراد به حساب بیاید و تفاوت چندانی وجود ندارد. توجه به این نکته ضروریست که بایستی محل نگهداری افراد در محیط بازداشتگاه باشد. چنانچه خارج از محیط بازداشتگاه و در مکان شخصی صورت پذیرد دیگر نمی توان آن را بازداشت نامید و احتمال وقوع جرم آدم ربایی وجود دارد.

توقیف واژه ای با معانی گسترده است و علاوه بر افراد به اشیا نیز اطلاق می گردد، اما در حالت کلی به بازداشت فرد اشاره می کند. حبس نیز به نگهداری طولانی مدت در محیط زندان اشاره می نماید که نوعی مجازات است و بایستی به دستور مقامات قضایی صلاحتدار و تحت نظر پرسنل زندان صورت پذیرد.

از اوصاف دیگر جرم بازداشت غیرقانونی می توان به استمراری بودن آن اشاره نمود. جرم بازداشت و توقیف غیرقانونی افراد جز جرایم مستمر به حساب می آید و باید در گذر زمان تحقق یابد. وقوع آنی و لحظه ای و صرف دستگیری نمی تواند بازداشت غیرقانونی محسوب شود. بنابراین هرگونه توقیف و بازداشت لحظه ای و برای مدت زمان کوتاه جرم نیست، اما چنانچه مدت زمان نگهداری فرد طولانی و نامحدود گردد و وی در حالت بلاتکلیفی و انتظار به سر ببرد، بدون اینکه حکم بازداشتی از سوی مقامات قانونی صلاحیتدار وجود داشته باشد، قطعا تحقق جرم محرز است و مجازات های مربوطه اعمال خواهد شد.

انجام مشاوره حقوقی با وکیل فرنیان فر

آزادی بالاترین و ارزشمندترین موهبت الهی است و تمامی ادیان و کتب مذهبی همواره بر آن تاکید داشته اند. بسیای از نظام های حقوقی دنیا از جمله ایران که برگرفته از آیین و شریعت اسلامی است. به موضوع آزادی افراد پرداخته و آن را به رسمیت شناخته. به همین دلیل هرگونه سلب آزادی و بازداشت افراد بدون دلیل و حکم قانونی جرم است. و با آن برخورد قانونی می شود. از آنجایی که بازداشت و توقیف غیرقانونی افراد موجب تضییع حقوق و سلب آزای آنها می گردد. حق شکایت و رسیدگی به پرونده در قانون پیش بینی شده و شما از طریق انتخاب وکیل کیفری متخصص و باتجربه در این زمینه می توانید شکایت خود را مطرح نمایید.