مهرالمثل به چه معناست؟ 5 شرط

مهرالمثل نوعی مهریه است که تحت شرایط خاصی مانند: عدم تعیین مهریه ،به زن تعلق می گیرد. مهریه به عنوان یکی از مفاهیم شرعی و حقوقی شناخته می شود و یکی از مهم ترین سنت های ازدواج به شمار می رود. بر اساس قوانین شریعت اسلامی و قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح زن مالک مهریه خود است و مرد ملزم به پرداخت آن خواهد بود. تعیین میزان مهریه یکی از سنت های قدیمی قبل از ازدواج به حساب می آید و از نظر عرف عمومی جامعه بسیار حائز اهمیت است.

میزان مهریه در دوره های زمانی و مکان های مختلف با یکدیگر متفاوت است، ولی مرسوم ترین آن که تا به امروز نیز جریان دارد، پول و سکه طلاست. شرایطی را در نظر بگیرید که در حین عقد نکاح دائم مهریه ای برای زن تعیین نشده و یا قبل از وقوع عقد آمیزش به شبهه ای میان زن و مرد رخ داده است.

• به نظر شما در چنین شرایطی زن مسحق مهریه است؟
• آیا می دانید مهریه ی زن چگونه تعیین خواهد شد؟

در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

آشنایی با مفهوم مهرالمثل

بر اساس ماده 1087 قانون مدنی :

اگر در نكاح دائم مَهر ذكر نشده يا عدم مَهر شرط شده باشد نكاح صحيح است و طرفين مي توانند بعد از عقد مَهر را بتراضي معين‌ كنند و اگر قبل از تراضي بر مَهر معين بين آن ها نزديكي واقع شود زوجه مستحق مَهرُالمِثل خواهد بود.

همچنین با توجه به ماده 1093 قانون مدنی:

هر گاه مَهر در عقد ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزديكي و تعيين مَهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مَهرُالمُتعه است و اگر بعد از‌ آن طلاق دهد مستحق مَهرُالمِثل خواهد بود.

با توجه به این دو ماده و مواد 1099 و 1100 قانون مدنی احکام مهرالمثل مشخص است. در نظر داشته باشید که عقد نکاح دائم بدون تعیین مهریه کاملا صحیح و قانونی به شمار می رود و عدم تعیین مهریه در زمان عقد نکاح مانعی برای تعیین آن پس از عقد نیست. به عبارت دیگر تعیین مهریه ی زن در عقد نکاح دائم پس از جاری شدن صیغه ی عقد نیز امکانپذیر است.

مهرالمثل شکلی از مهریه است که با توجه به شرع و قانون تحت شرایط زیر تعیین می گردد:

1. عدم تعیین مهریه در زمان عقد نکاح دائم
2. آمیزش به شبهه میان زوجین
3. وقوع آمیزش قبل از تراضی و توافق زوجین مبنی بر عدم تعیین مهریه
4. باطل شدن مهریه ( مهرالمسمی ) به دلایلی نظیر عدم مالیت و یا عدم تملک آن از سوی زن
5. وقوع آمیزش در شرایط عقد نکاح باطل و عدم آگاهی زن نسبت به آن

مرجع قضایی صالح برای طرح مطالبه ی مهرالمثل دادگاه خانواده محل اقامت خوانده و یا دادگاه محل تنظیم سند ازدواج است. خواهان بایستی همانند سایر دعای مالی، هزینه های دادرسی آن را بپردازد و با مدارک مورد نیاز دادخواست مربوطه را از طریق دفاتر خدمات قضایی تنظیم نماید.

میزان مهرالمثل چگونه تعیین می شود؟

با توجه به ماده 1090 قانون مدنی :

اگر اختيار تعيين مَهر به زن داده شود زن نمي تواند بيشتر از مَهرُالمِثل معين نمايد. این ماده نشان می دهد که در رابطه با تعیین مهرالمثل محدودیت هایی برای زن در نظر گرفته شده و زن نمی تواند هر مبلغ و مهریه ی دلخواهی را برای خود تعیین نماید.

با توجه به عرف کنونی جامعه تعیین مهریه های سنگین از سوی زنان به وفور دیده می شود و در صورت قبول مرد و اثبات تمکن مالی او، پرداخت آن الزامیست. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان معتقدند که در شرایط کنونی مهریه مفهوم و فلسفه ی اصلی خود را از دست داده و بیشتر به یک تجارت پرسود و خطرناک تبدیل شده است.

تعیین مهرالمسمی با تراضی و توافق زوجین صورت می پذیرد و آنها قبل از عقد نکاح می توانند مهریه ی مورد نظر خود را تعیین نمایند. در رابطه با مهرالمثل، توافق و تراضی زوجین مطرح نیست و نظر قاضی پرونده حائز اهمیت است.

با توجه به قوانینی که در شریعت اسلام و قانون مدنی برای مهرالمثل در نظر گرفته شده است، برای تعیین میزان مهرالمثل به وضعیت و جایگاه اجتماعی و خانوادگی زن توجه می شود و با در نظر گرفتن مواردی نظیر سن، زیبایی، تحصیلات، دارایی، محل زندگی، شرایط خانوادگی، نوع تربیت، آداب و رسوم خانوادگی و البته با در نظر گرفتن مهریه ی زنان هم شان و هم رده ی او مهرالمثل زن تعیین می گردد. البته خود زن نیز می تواند در رابطه با میزان مهرالمثل نظر خود را ابراز نماید که در صورت عقلایی بودن قابل پذیرش است.

نکاتی در رابطه با مهرالمثل دختران

همانطور که می دانید هرگاه دختری مورد تجاور قرار بگیرد و یا به هر دلیلی بکارت خود را از دست بدهد، ارش البکاره برای او تعیین می گردد. در کنار ارش البکاره، مهرالمثل نیز برای دختر در نظر گرفته می شود و به عنوان بخشی از مجازات شخص محکوم شناخته می شود.

به عبارت دیگر مهرالمثل تنها به زنانی که ازدواج کرده اند تعلق ندارد و در آن دسته از دعاوی و پرونده هایی که با ازاله ی بکارت دختران مواجهیم نیز مطرح می شود. شرایط تعیین مهرالمثل در چنین مواقعی با توجه به مواردیست که پیشتر بیان کردیم.

البته در نظر داشته باشید که در برخی شرایط خاص مهرالمثل به عنوان دیه در نظر گرفته شده است. برای مثال: در شرایطی که به دنبال آسیب و صدمه یا جنایت، موی سر زن یا دختری کنده می شود و یا مساله ی ازاله ی بکارت در او رخ می دهد، دیه ی او با توجه به میزان مهرالمثل محاسبه می گردد.

انجام مشاوره حقوقی

مهریه به عنوان یک سنت و رسم بسیار قدیمی در جامعه ی ایران شناخته می شود و با توجه به مقوله های مذهبی و فرهنگی در دوره های مختلف تاریخی شاهد اشکال گوناگونی از آن بوده ایم. در یک تعریف ساده مهریه مالی است همزمان با مراسم ازدواج به عنوان هدیه از سوی مرد برای زن در نظر گرفته می شود و قبول آن از سوی مرد، الزاماتی را برای پرداخت به وجود می آورد. بر حسب مفاهیم و تعاریف قانونی در عدم تعیین مهریه و با بطلان آن در عقد نکاح خللی به صحت عقد وارد نمی کند و زن می تواند در هر شرایطی برای مطالبه ی مهریه ی خود اقدام نماید.

انجام مشاوره حقوقی با وکیل مهریه متخصص و باتجربه در این امر می تواند نکات و جزئیات مفید بیشتری در اختیار شما قرار دهد و ضمن جلوگیری از اطاله ی دادرسی پرونده ی شما، بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان ممکن برای آن رقم خواهد زد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید از طریق راه های ارتباطی زیر با وکیل فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.