بایگانی دسته ی مقالات

اعطای وکالت بلاعزل موضوعی است که این روزها گریبان گیر افراد جامعه شده و عده ای از این طریق متحمل خسارات جبران ناپذیری گردیده اند. در این مطلب سعی داریم به بررسی جهات مختلف اعطای وکالـت بـلاعزل و ابطال آن توسط وکیل متخصص بپردازیم برای آگاهی بیشتر در این زمینه با ما همراه باشید.

شرایط وکالت بلاعزل

هرگاه شخصی به وکیل خود اختیاراتی را اعطا کند که امکان باز پس گیری آن نباشد برابر اصطلاح حقوقی به آن وکـالت بلاعـزل می گویند.

وکالت بلاعزل الزاماً باید در دفاتر ثبت اسناد رسمی به ثبت برسد.

در خصوص وکالت بلاعزل قوانین خاصی تصویب نشده. و بر اساس نظریات حقوقدانان و استدلالات آنها در این خصوص تصمیم‌گیری می‌شود.

یکی از مصادیق استفاده از وکالـت بلاعـزل در فروش وکالتی است از آنجا که برای انتقال ساختمان داشتن گواهی پایان کار الزامی است ، گاهاً در شرایطی که مالک قبل از دریافت این گواهی اقدام به فروش ملک نماید. می تواند با اعطای وکالت بلاعزل به خریدار معامله را انجام دهد.

وکالت بلاعزل به دو صورت قابل انحلال است :

1. فوت هر یک از طرفین یا هر دو
2. جنون طرفین می‌تواند منجر به انحلال وکالت گردد.

ابطال وکـالت بلاعـزل

به دلیل اینکه عقد وکالت جزء عقود جایز است در نتیجه طرفین می‌توانند آن را فسخ نمایند .
لاکن در هنگام عقد وکـالت بلاعـزل موکل حق عزل وکیل را از خود ساقط می نماید.
بنابراین مسیر دشواری برای عزل وکیل باید طی نمود اما همچنان راه های گوناگونی برای عزل وجود دارد.

1. ابتدا اینکه سقوط حق عزل عقد جایز را تبدیل به لازم نمی کند. در نتیجه می توان با استناد به جایز بودن عقد به جای عزل وکیل عقد را فسخ نمود .
2. هنگام فروش ملک بدون پایان کار اعطای وکالت به صورت صوری و صرفاً به جهت تسهیل در انتقال مال انجام می‌شود. در نتیجه می‌توان با اثبات به همین امر که اسقاط حق عزل به صورت صوری انجام شده است برای فسخ اقدام نمود .
3. روش بعدی ضم امین یا وکیل می باشد. در این روش موکل علاوه بر کسی که به آن وکالت بلاعزل اعطا کرده، شخص دیگری را به عنوان امین ، ناظر اعمال وی می نماید و وکیل تنها با اذن امین یا وکیل دوم می تواند هر اقدامی انجام دهد.
4. در روش چهارم اقدام خود شخص موکل است. بدین معنی که موکل شخصاً اقدام به انتقال ، فروش و دیگر اعمال موضوع وکالت نماید .
5. روش آخر کمتر مورد پذیرش وکلا و حقوقدانان است و از ریسک بالایی برخوردار می باشد. و آن اعلام محجوریت موکل است. خطرات آن به این خاطر است که فرد محجور علاوه بر عزل وکیل و انحلال وکالت بلـاعزل از سایر حقوق مالی نیز محروم می گردد و ملزم به داشتن قیم می‌شود. و همانند محجورین نمی تواند آزادانه معاملات خود را انجام دهد.

علی ایحال به دلیل موانع و خطرات این عقد پیشنهاد می‌شود تا افراد کمتر اقدام به اعطای وکالت بلاعزل نمایند.

وکیل وکالت بلاعزل

با توجه به موارد فوق به این نتیجه می رسیم که عاقلانه ترین عمل دریافت مشاوره حقوقی در خصوص اعطای وکالت بلاعزل می باشد. زیرا وکیل پایه یک دادگستری با تجربیات و دانش خود در این زمینه می‌تواند از ورود هرگونه خسارت مالی و معنوی به موکل جلوگیری کرده و به بهترین نحو از وی حمایت نماید. در صورت نیاز به وکیل حقوقی می توانید از طریق راه های ارتباطی با وکیل فرنیان فر تماس حاصل فرمایید.

نکاتی درباره شروط ضمن عقد ، با وکیل پایه یک دادگستری ، لیلا فرنیان فر : در دفاتر ثبت ازدواج و همچنین در قباله های نکاح که بعد از پیروزی انقلاب تنظیم شده مطالبی تحت عنوان شرایط ضمن عقد چاپ گردیده که طرفین می‌توانند با امضاء ذیل هر یک بعضاً یا کلاً آنها را بپذیرند .

برخی از شروط ضمن عقد

این شروط شامل شرط انتقال تا نصف دارایی و شرط وکالت بلاعزل برای طلاق در پاره‌ای از موارد است .

شرط انتقال تا نصف دارایی:

وکیل خانواده : در مورد انتقال بخشی از دارایی شوهر در سند رسمی ازدواج این چنین آمده است : ضمن عقد ازدواج زوج شرط نمود هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه نبوده ، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل نماید.

شرط انتقال تا نصف دارایی شوهر به هنگام طلاق باید از دو جهت مورد بررسی قرار گیرد:

• الف) از جهت مفهوم شرط انتقال
• ب) از جهت ابهام و اشکال شرط انتقال

مفهوم شرط:

از شروط ضمن عقد ، شرط انتقال تا نصف دارایی شوهر در قباله ازدواج در صورتی که به امضای زوجین برسد. تعهد انتقال و تملیک مجانی و بلاعوض را با تحقق و ارکان و شرایط مربوط به ایجاد خواهد کرد. چنین شرطی شرط فعل است و عمل موضوع تعهد ، عملی حقوقی است.

این شرط از اقسام شروط صحیح مذکور در ماده ۲۳۴ قانون و تکلیف شوهر به انتقال مال بعد از مشخص شدن میزان آن به وسیله دادگاه دارای ضمانت اجرای حقوقی است. که در قانون مدنی پیش بینی شده و می تواند شوهر را ملزم به اجرای آن نماید

شرط وکالت بلاعزل در پاره‌ای موارد:

در زمینه وکالت بلاعزل در قباله های ازدواج چنین آمده است. ضمن عقد ازدواج زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داد. که در موارد مشروحه زیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید. و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول نماید.

وکیل طلاق : اگر زن مهریه خود را بخشید وی وکالت خواهد داشت. این بخشش را به جای شوهرش قبول کند مواردی که زن می تواند حسب مورد از دادگاه تقاضای صدور اجازه طلاق نماید. به شرح زیر است :

1. استنکاف شوهر از دادن نفقه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام به تعدیه نفقه و همچنین زوج سایر حقوق واجب زن را به مدت ۶ ماه پرداخت نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
2. رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی باشد که ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل نماید.
3. ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زندگی زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
4. جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد.
5. عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شرطی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
6. محکومیت شوهر با حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به ۵ سال حبس یا بیشتر گردد. و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
7. ابتلاء زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورده و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید.
8. زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید .
9. محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است. با توجه به وضع و موقعیت زوجه و موازین دیگر با دادگاه است .
10. در صورتی که پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
11. زمانی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
12. زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.

فسخ قرارداد به جهت غبن فاحش : غبن در لغت به معنای فریفتن و گول زدن است و در اصطلاح حقوقی زمانی غبن محقق می‌شود. که میان ارزش واقعی ملک مورد معامله و ارزش تعیین شده در قرارداد اختلاف نظر وجود داشته باشد.

به عنوان مثال: اگر شخصی ملکی را به مبلغ یکصد میلیون تومان خریداری کند. در حالی که ارزش واقعی ملک کمتر از این مبلغ باشد خریدار در این حالت مغبون شده است.

اگر اختلاف بین ارزش معامله ملک با ارزش واقعی آن ، بیش از حد متعارف باشد. تا اندازه ای که قابل مسامحه نباشد اصطلاحاً غبن فاحش در قرارداد به وجود خواهد آمد. در این صورت برای کسی که متضرر شده است حق فسخ ایجاد می شود.

وکیل ابطال معامله : فرد مغبون می‌تواند پس از علم به غبن به هر طریق ممکن از جمله ارسال اظهارنامه رسمی اقدام به فسخ قرارداد کند. و سپس تایید فسخ خود را از دادگاه بخواهد.

طرفین دعوا در فسخ قرارداد به جهت غبن فاحش

پس از آنکه قرارداد توسط صاحب حق فسخ به استناد خیار غبن فسخ شد. هر یک از طرفین قرارداد می تواند دادخواست تایید فسخ را تقدیم کند .

مرجع صالح به رسیدگی

برای اموال غیر منقول دعوای تایید فسخ قراردادهای ملکی اعم از خرید و فروش ، اجاره ، پیش فروش ، مشارکت در ساخت در دادگاه محل وقوع ملک اقامه می شود. و در خصوص اموال منقول دادگاه محل سکونت خوانده صالح است.

نحوه اجرای رای فسخ قرارداد به جهت غبن فاحش

دادگاه نقشی در فسخ قرارداد ندارد. و صرفاً فسخ صورت گرفته را تایید و اعلام می کند. به همین خاطر این رأی جنبه اجرایی ندارد با این حال از آنجا که دعوای فسخ معمولاً در کنار دعاوی دیگر مطرح می شود. تایید فسخ بر دعاوی مطروحه دیگر تاثیر مستقیم دارد.

نکته : اختلاف قیمت فاحش خیار غبن را ایجاد می نماید. به بیان ساده تر غبنی که عرفاً قابل مسامحه باشد به طرف حق فسخ نمی‌دهد.

اما اگر تفاوت قیمت از نظر عرف قابل مسامحه نباشد با فرض آگاهی طرف مقابل و فریب خوردن وی خیار غبن وجود دارد.
در حال حاضر اکثر محاکم فاحش بودن غبن را از طریق ارجاع به کارشناس رسمی احراز می‌ نمایند. مغبون در زمانی که معامله را انجام می‌دهد باید نسبت به قیمت اصلی بی اطلاع باشد. و اگر قیمت اصلی را بداند و با این حال معامله را انجام دهد خیار غبن منتفی است.

خیار غبن در معاملات ملکی

خیار غبن در تمامی معاملات ملکی که معوض هستند وجود دارد. به غیر از صلح و هبه هر دو طرف قرارداد در صورت غبن می توانند اقدام به فسخ قرارداد نمایند.

برخی از فقها و حقوق‌دانان معتقدند که اسقاط خیار غبن در هنگام انعقاد قرارداد صحیح نیست. و حتی در صورت قید چنین شرطی مغبون می تواند اقدام به فسخ قرارداد کند.

بسیاری از حقوقدانان عبارت اسقاط کافه خیارات را که معمولاً در قرارداد ها ذکر می شود ناظر به غیر غبن می دانند. و برخی دیگر معتقدند که خیار غبن فاحش باید با تصریح از سوی متعاملین اسقاط شود.

اختلاف نظر دیگری که در بین حقوقدانان در خصوص غبن وجود دارد این است که چنانچه خیار غبن فاحش در قرارداد اسقاط شود. و یکی از طرفین قرارداد متوجه شود که دچار غبن افحش شده است. می تواند قرارداد را به استناد خیار غبن افحش فسخ کند.

شرایط ایجان خیار غبن

از شرایط اساسی ایجاد خیار غبن فاحش این است که غبن در زمان انعقاد قرارداد وجود داشته باشد. اما گاهی ممکن است در قرارداد های مستمر مثل قرارداد اجاره بعد از انعقاد عقد غبنی ایجاد شود. که به چنین مواردی اصطلاحاً غبن حادث گفته می‌شود.

در حال حاضر در رویه قضایی این خیار جایگاهی ندارد ولی در برخی منابع معتبر فقهی به آن اشاره شده است. و برخی استادان حقوق مانند استاد ناصر کاتوزیان خیار غبن حادث را پذیرفته‌ است.

نکته: خیار غبن فاحش بعد از علم به غبن فوری است.

تایید فسخ از آنجا که خلاف اصل صحت قرارداد ها می باشد. و ادعایی است که لازم به اثبات دارد باید به عنوان خواسته مطرح شود. اما استناد فسخ به عنوان دفاع در برابر دعوای طرف مقابل نیاز به طرح دعوای تقابل ندارد.