بایگانی دسته ی مقالات

تفکیک و افراز ملک و تفاوت های آن : یکی از پرسش برانگیزترین موضوعات حقوقی سال های اخیر مقوله ی تفکیک و افراز ملک می باشد. بسیاری از افراد افراز را مترادف با تفکیک ملک می دانند در حالی که از نظر ساز و کار حقوقی تفاوت های زیادی بین این دو موضوع وجود دارد. شما چقدر با تفکیک و افراز ملک آشنایی دارید؟ به نظر شما برای درخواست تفکیک و افراز ملک چگونه باید عمل کرد؟ در ادامه با وکیل امور ملکی همراه باشید.

تفکیک ملک به چه معناست؟

فرض کنید زمینی به مساحت 1500 متر مربع وجود دارد. این زمین دارای 3 مالک است که به صورت مشاعی بر آن مالکیت دارند. حال مالکان این زمین قصد دارند زمین خود را به 3 قطعه ی 500 متری تقسیم کنند. همچنین در صورتی که مالک زمین یک نفر است و قصد تقسیم زمین خود به قطعات کوچکتری را دارد. آیا چنین چیزی از دیدگاه حقوقی امکانپذیر است؟

بله مالکین این زمین می توانند از طریق تفکیک ملک برای تقسیم زمین خود اقدام نمایند. تفکیک مختص اموال غیرمنقول است و تقاضای آن را بایستی در اداره ی ثبت مطرح نمود.

از نظر قانونی تفکیک به معنای تقسیم مال غیرمنقول به قطعات کوچکتر می باشد. تمامی مراحل تفکیک از طریق اداره ی ثبت انجام می گردد و در پایان صورتمجلس تفکیکی و تقسیم نامه برای متقاضی یا متقاضیان صادر می گردد.

با تفکیک حالت اشاعه و اشتراکی زمین از بین نمی رود و در واقع تقسیم بر پایه ی صلح صورت می گیرد. با این حال قانون در دو حالت زیر تفکیک اجباری را با حکم دادگاه لازم دانسته است:

• در صورتی که ملک مشاع می باشد و میان شرکا توافقی حاصل نگردد.
• در میان شرکا غایب مفقودالاثر و یا محجور وجود داشته باشد.

پس از تفکیک ملک سند اولیه باطل شده و با تنظیم تقسیم نامه عملیات تفکیک به پایان می رسد. املاک تفکیک شده قابل انتقال و فروش هستند و هیچ مانعی در این خصوص وجود ندارد.

درخواست تفکیک ملک 

درخواست تفکیک ملک برای املاک مشاع و مفروز امکانپذیر است . با این تفاوت که روند انجام کار برای هر یک متفاوت می باشد.در رابطه با درخواست تفکیک ملک ابتدا بایستی نحوه ی مالکیت آن را در نظر داشت. برای املاک مفروز که دارای یک مالک می باشند ،مسئله ساده است. فقط کافیست مالک ملک درخواست تفکیک ملک خود را به اداره ی ثبت تقدیم نموده و صورتمجلس تفکیکی خود را دریافت نماید.

باید توجه داشت که در خصوص املاک مشاع تفکیک ملک خاصیت مشاعی و اشتراکی آن را از بین نمی برد. به همان نسبتی که شرکا در قطعه ی مادر و اولیه سهیم هستند به همان میزان هم در قطعات تفکیک شده سهم دارند.

زمینی به مساحت 1000 متر مربع را در نظر بگیرید که دارای 4 مالک است. سهم هر شریک 250 متر مربع از این زمین می باشد. یعنی یک و نیم دانگ یا یک چهارم آن . حال شرکا تقاضای تفکیک ملک را مطرح نموده اند. فرض کنید این زمین به 10 قطعه ی 100 متری تقسیم می شود. پس از تفکیک نیز هر شریک مالک یک و نیم دانگ یا یک چهارم از هر قطعه زمین خواهد بود. مالکیت تمامی شرکا بر تمامی قطعات تفکیکی باقیست و هر یک به میزان سهم اولیه ی خود در قطعات تفکیک شده شریک و سهیم هستند.

افراز ملک به چه معناست؟

افراز ملک مختص اموال غیرمنقول مشاع می باشد و برای املاک مفروز کاربردی ندارد. افراز ملک به معنای جدا کردن سهام افراد در ملک مشاع می باشد. در واقع نوعی تقسیم کردن ملک که ملک را از حالت مشاعی خارج می کند.

زمینی به مساحت 1500 متر مربع را با 3 مالک در نظر بگیرید . چنین ملکی از دیدگاه حقوقی مشاع شناخته می شود و دارای مالکیت اشتراکی است. مالک اول یک دانگ ، مالک دوم 3 دانگ و مالک چهارم 2 دانگ از این زمین را داراست.حال یکی از مالکین قصد دارد سهم خود را از زمین مادر جدا کرده و تصرفات شخصی خود را آغاز نماید. در چنین شرایطی با درخواست افراز ملک می توان سهام هر یک از شرکا را از حالت مشاعی خارج کرد و حالت مفروز به آن بخشید.

میزانی که از زمین اصلی جدا می شود با توجه به سهم اولیه ی هر شریک تعیین می گردد . در مثال فوق برای مالک دوم 750 متر مربع معادل سه دانگ از زمین در نظر گرفته می شود. مالک اول صاحب 250 متر و  مالک دوم 500 متر از زمین را تملیک می کند. بدین ترتیب مالکیت مشاعی و شراکت آنها به پایان می رسد .

درخواست افراز ملک

درخواست افراز ملک از طریق دادگاه صالح امکانپذیر است. اما از طریق مراجع ثبتی هم می توان برای آن اقدام نمود. با توجه به اینکه در افراز ملک سهام فرد متقاضی از زمین مادر جدا می گردد بیشتر برای حل و فصل اختلافات شرکا کاربرد دارد. به همین دلیل توافق میان شرکا در این مساله چندان مهم نیست. در حالی که در مقوله ی تفکیک ملک ، تفکیک با توافق و رضایت تمامی شرکا صورت می گیرد.

بنابراین هر یک از شرکا می توانند تقاضای افراز ملک را مطرح کرده و با حکم دادگاه برای تقسیم آن اقدام نمایند.( افراز ملک تنها با حکم دادگاه قابلیت اجرا دارد.)محل حل اختلاف و اعتراض به آرای افراز ملک مراجع قضایی می باشد.

برای تقاضای افراز ملک بایستی توجه داشت که ملک مورد نظر دارای سند مالکیت رسمی باشد. برای املاک فاقد سند رسمی امکان تقاضای افراز وجود ندارد. با درخواست افراز ملک رئیس اداره ی ثبت محل پرونده ی ملک را برای نقشه برداری ثبت ارسال کرده و عملیات نقشه برداری و معاینه ی محلی ملک آغاز می گردد.

پس از انجام مراحل فوق اگر ملک مورد نظر قابلیت افراز داشته باشد به تمامی شرکا اطلاع داده می شود. برای شرکا 10 روز حق اعتراض وجود دارد که از طریق دادگاه حقوقی محل وقوع ملک قابل طرح است. در صورتی که اعتراضی صورت نگیرد افراز ملک صورت گرفته و دیگر حق اعتراضی برای شرکا وجود ندارد. با این حال تمامی آرای قضایی که در رابطه با افراز ملک صادر می گردد قابلیت اعتراض و شکایت فرجامی در دیوان عالی کشور را دارند.

اجرای حکم قطعی افراز ملک تابع مقررات اجرای احکام مدنی می باشد و از آنجایی که نوع دادخواست اعتراض حقوقی است می توان از طریق دفاتر خدمات قضایی به ثبت رساند.

تفاوت های تفکیک و افراز در یک نگاه

1.  درخواست تفکیک ملک در اداره ی ثبت محل وقوع ملک مطرح می شود . اما برای درخواست افراز ملک بایستی به دادگاه صالح محل وقوع ملک مراجعه نمود.
2. برای تفکیک ملک صورتمجلس تفکیکی صادر می گردد. اما برای افراز ملک به حکم دادگاه صالح نیاز است.
3. تفکیک ملک صرفاً تقسیم ملک است و سهام هیچ یک از شرکا مشخص نیست. اما در افراز ملک تقسیم ملک همراه با مشخص کردن سهم هر شریک صورت می پذیرد.
4. مرجع صالح برای اعتراض به تفکیک ملک اداره ی ثبت می باشد. اما برای اعتراض به افراز ملک بایستی از طریق مراجع قضایی و دادگاه صالح اقدام نمود.
5. تفکیک ملک برای املاک مشاع و مفروز امکانپذیر می باشد. اما افراز ملک صرفاً برای املاک مشاع قابل ممکن است.
6. با تقاضای تفکیک کل ملک تقسیم می گردد. ولی در افراز ملک ممکن است فقط سهم خواهان تقسیم شده و باقی ملک به صورت مشاع بماند. در حقیقت امکان مشاع بودن ملک بعد از تفکیک وجود دارد.ولی با افراز ،مشاع بودن ملک به پایان می رسد و سهم خواهان مشخص می گردد.
7. تفکیک بر پایه ی صلح صورت می گیرد ولی افراز به منظور پایان دادن به اختلافات شرکا است.

آیا امکان صدور سند رسمی برای ملک فاقد صورتمجلس تفکیکی ، امکانپذیر می باشد؟

خیر، صدور سند رسمی برای ملکی که فاقد صورتمجلس تفکیکی می باشد امکانپذیر نیست و هیچ یکی از دفاتر اسناد رسمی مجاز به صدور سند مالکیت نمی باشند.

صورتمجلس تفکیکی آپارتمان چگونه اخذ می گردد؟

جهت دریافت صورتمجلس تفکیکی برای املاکی که به چندین آپارتمان تبدیل شده اند باید پس از صدور پایانکار ملک، مالک تقاضای صدور صورتمجلس تفکیکی خود را نزد دفاتر اسناد رسمی مطرح کند.  سردفتر اسناد رسمی موظف است این تقاضا را برای اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع ملک ارسال کرده و با ارجاع کارشناس مربوطه برای صدور صورتمجلس تفکیکی اقدام نماید. در پایان با امضای تقسیم نامه عملیات تفکیک ملک به پایان می رسد.

برای تفکیک و تقسیم آپارتمان های یک ساختمان به کدام مرجع باید مراجعه نمود؟

اداره ی ثبت.

وکیل تفکیک و افراز ملک

همانطور که متوجه شدید تفکیک و افراز ملک دارای ماهیتی جداگانه و متفاوت هستند. افراز ملک به اختلافات طرفین پایان می دهد و در صورت بروز مشکل میان شرکا یکی از بهترین گزینه هاست. قانون فرایند افراز ملک را به منظور پایان دادن به مشکلات حقوقی شرکا در نظر گرفته و به عنوان یک راه حل نهایی مطرح کرده است. اما در رابطه با تفکیک موضوع متفاوت است. تفکیک ملک بر پایه ی صلح و توافق شکل گرفته و با وجود آن مالکیت مشاعی همچنان برقرار است.

چالش های فراوانی در هر یک از این فرایندهای حقوقی وجود دارد که بر روند پرونده ی شما تاثیرگذار است. حضور یک وکیل حرفه ای و با تجربه در این زمینه می تواند شما را در حصول نتیجه ای بهتر یاری رسانده و در روند  رسیدگی به پرونده ی شما موثر باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی در این زمینه می توانید با  وکیل فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.

صلاحیت ذاتی مراجع حقوقی و اختلاف در صلاحیت : برای طرح دعوا حقوقی آنچه که دارای اهمیت بسیار است تشخیص مرجع صالح برای رسیدگی است بنابراین افراد برای طرح دعوا باید بدانند در قدم اول به کدام یک از مراجع صالح قضایی مراجعه نمایند.

در این مطلب سعی داریم به مبحث صلاحیت ذاتی مراجع حقوقی بپردازیم جهت کسب اطلاعات بیشتر با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

صنف ، نوع و درجه مراجع صلاحیت ذاتی

برای آنکه بتوانیم تشخیص دهیم که دعوا از لحاظ صلاحیت ذاتی در چه مرجعی بایستی مطرح شود ، صنف -نوع و درجه مراجع مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت در ادامه به اختصار در خصوص موارد فوق توضیحاتی ارائه می شود.

1- صنف مرجع

سازمان قضاوتی ایران در یک دسته بندی کلی به دو مرجع قضایی:

• الف) حقوقی در معنای عام خود که شامل مراجع کیفری و حقوقی می گردد.
• ب) مراجع اداری

تقسیم می شود.

بنابراین مهم است که در قدم اول ، دعوا باید در مراجع قضایی مطرح شود و یا در صلاحیت مرجع اداری است.

• نکته : چنانچه دعوا در صلاحیت مرجع قضایی باشد این که مرجع قضایی مدنی دارای صلاحیت است یا مرجع قضایی کیفری امر مهمی در تعیین صلاحیت ذاتی است.
• نکته : به طور کلی مراجع قضایی کیفری صلاحیت رسیدگی به فعل و ترک فعلی را دارند که در قانون مجازات برای آنها جرم انگاری شده.
• نکته : رسیدگی به دعاوی حقوقی و امور حسبی و حتی ضرر و زیان ناشی از جرم … در صلاحیت مرجع حقوقی است.

2- نوع مرجع

مراجع حقوقی از لحاظ نوع مرجع به مراجع اختصاصی و عمومی تقسیم می شوند. در واقع در مبحث صلاحیت ذاتی مراجع قضایی باید به اختصاصی و یا عمومی بودن مراجع توجه ویژه شود.

به طور کلی مرجع عمومی صالح به رسیدگی در کلیه ی دعاوی است مگر مواردی که قانون صراحتاً آن را در صلاحیت مراجع قضایی اختصاصی قرار داده است. اما مراجع قضایی اختصاصی صلاحیت رسیدگی به هیچ دعوایی را ندارد به غیر از مواردی که در قاتون قید شده است.برای مثال دادگاه انقلاب از مراجع اختصاصی می باشد.

• نکته : در صلاحیت ذاتی مراجع قضایی اصل بر صالح بودن مراجع عمومی می باشد و آنچه که در صلاحیت مراجع اختصاصی باشد بر اساس قانون تعیین شده است و همچنین در مواردی که دعوا در صلاحیت هیچ یک از مراجع اختصاصی نباشد باز هم دادگاه عمومی صالح به رسیدگی خواهد بود.

3- درجه مرجع

بر اساس قاعده کلی هر یک از مراجع اختصاصی و یا عمومی و یا حتی مرجع اداری دارای درجه بندی و سلسله مراتب است. و افراد برای طرح دعوا در مراجع عمومی بایستی ابتدا به دادگاه بدوی مراجعه و در قدم بعدی به شرط وجود شرایط قانونی به مرجع بالاتر که همان دادگاه تجدید نظر است رجوع نمایند.

با توجه به این که قوانین مربوط به صلاحیت ذاتی جهت نظم دادگستری و برقراری کامل عدالت در جامعه است . در نتیجه در دسته قواعد آمره قرار می گیرد . قواعد آمره به این معناست که برای تمامی افراد و دستگاه ها لازم الاتباع است و افراد نمی توانند حتی به خواست خود بر خلاف آن توافق نمایند.

همچنین در خصوص در جه مراجع قضایی نیز این قاعده وجود دارد به این معنی که ترتیب رسیدگی بایستی در جریان رسیدگی برای برقراری نظم وعدالت رعایت شود و رسیدگی به دعوا باید ابتدا در مرحله بدوی و سپس در دادگاه تجدید نظر صورت گیرد بنابراین نمی توان امری را در دادگاه تجدید نظر مورد رسیدگی قرارداد پیش از آن که در دادگاه بدوی نسبت به آن تصمصم گیری شود.( مگر مواردی که به استناد قانون تجویز شده)

لازم به ذکر است اصول مربوط مراجع اختصاصی و عمومی نیز از قواعده آمره می باشد و دعوایی که در صلاحیت مرجع اختصاصی است قابل طرح در مراجع عمومی نخواهد بود.

نکته حائز اهمیت در صلاحیت ذاتی مراجع قضایی آن است مرجعی که در آن دعوا مطرح شده است و فاقد صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به موضوع مطرح شده است باید از رسیدگی خودداری نموده و قرار عدم صلاحیت صادر نماید حتی اگر ذی نفع نسبت به آن ایرادی مطرح ننموده باشد.

وکیل متخصص در امور حقوقی با توجه دانش و بر اساس قانون می تواند تشخیص دهد مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوا کدام یک از مراجع قضایی است بنابراین بهتر است در چنین شرایطی نسبت به کسب مشاوره حقوقی و راهنمایی از وکیل اقدام نمایید.

گزارش اصلاحی چیست ؟ تصمیمات در دادگاه ها به انواع مختلفی تقسیم می شود که هر یک از تصمیمات با توجه به نوع آن دارای آثار مختلفی می باشد. تصمیمات در غالب حکم ، دستور و امور حسبی … قرار می گیرد. گزارش اصلاحی نیز از این قاعده مستثی نمی باشد.

در ادامه این مطلب قصد داریم به چگونگی تنظیم ، ابلاغ و … گزارش اصلاحی توسط وکیل متخصص بپردازیم جهت کسب اصلاعات بیشتر در این خصوص با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

نحوه صدور گزارش اصلاحی

از آنجا که زمان پیگری پرونده ها در محاکم طولانی است و صرف وقت زیاد ممکن است به ضرر هر دو طرف دعوا باشد و یا این که اساساً علت طرح دعوا حاصل سوء تفاهم فی مابین خواهان و خوانده باشد و یا دلایلی از این دست منجر به این می شود که در جریان دادرسی طرفین دعوا تصمیم به ختم دعوا و سازش بگیرند.

از این رو نسبت به موضوع مطرح شده توافق نموده و جزییات آن را تعیین می نمایند و این مرحله دادرس شعبه رسیدگی کنند را در جریان توافق و تصمیمات خود قرار می دهند و ایشان نیز وظیفه دارد تا در صورت جلسه موارد و شرایط توافق را درج و به امضای طرفین برساند.

پس از آن که توافق در دادگاه صورت گرفت و یا طرفین دعوا سازش نامه ای که خارج از دادگاه تنظیم نموده اند را تایید کنند.
دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و اقدام به صدور گزارش اصلاحی می نمایید. مندرجات گزارش صادر شده برای طرفین و قائم مقام آنها معتبر است و همانند احکام دادگاه اجرا خواهد شد.

آیا افراد می توانند قبل از طرح دعوا از دادگاه درخواست سازش کنند ؟

پاسخ : بله – هر کس می تواند قبل از اقامه دعوا از دادگاه درخواست صلح و سازش نماید. در این حالت خواهان از دادگاه درخواست می نماید که طرف مقابل را برای سازش دعوت نموده و در صورت حصول توافق گزارش اصلاحی صادر خواهد شد.

آیا گزارش اصلاحی قابل تجدید نظر خواهی است ؟

پاسخ : خیر- در یک قاعده کلی گزارش اصلاحی فقط آنچه را که بین خواهان و خوانده دعوا توافق شده است تثبیت می نماید و در واقع دادنامه محسوب نخواهد شد.

بنابراین قابلیت تجدید نظر خواهی و یا روش های دیگر شکایت از آرا را ندارد. همچنین گزارش اصلاحی از اعتبار امر قضاوت شده نیز برخوردار نخواهد بود. اما آنچه مسلم است گزارش اصلاحی مثل هر سند رسمی و عادی می تواند خواسته دعوا بی اعتباری و فسخ قرار گیرد.

در مقابل زمانی که توافقی بین افراد دعوا حاصل می شود و دادگاه به موجب آن حکم صادر می کند و حکم صادر شده دارا ی منطوق و اسباب موجهه باشد دادنامه صادر حکم واقعی است و به موجب قانون آیین دادرسی مدنی قابل اعتراض است و دارای اعتبار امر قضاوت شده می باشد. در چنین شرایطی حتی امکان اصلاح رای بر اساس قانون قابلیت اصلاح نیز دارد.

تمام مراحل مهر و موم ترکه و پیگیری آن توسط وکیل متخصص و حرفه ای در تهران : زمانی که یک شخص فوت می کند برای حفظ حقوق کسانی که به نحوی در ماترک او سهیم هستند باید اقدامات خاصی از جانب مراجع حقوقی و قضایی صورت گیرد در غیر این صورت احتمال تلف برخی از اموال وی به شدت افزایش می یابد.

مراحل مهر و موم ترکه برای حفظ حقوق همه وراث، طلبکاران، فردی که به نفع او وصیت شده است و همچنین برای حفظ حقوق عمومی جامعه در راستای پرداخت مالیات بر ارث مورد توجه قرار می گیرد. درواقع اولین اقدامی که برای حفظ ماترک متوفی بعد از فوت صورت می گیرد همین مهر و موم ترکه است. در ادامه با طرح نکات مهم به تشریح مراحل مهر و موم ترکه می پردازیم.

ترکه متوفی شامل چه مواردی است؟

ترکه متوفی شامل تمام اموال و دارایی او می شود که حقوق و تعهدات وی را نیز در بر می گیرد. درواقع مهر موم ترکه متوفی به دو بخش مثبت و منفی تقسیم می گردد.

موارد منفی شامل تمام بدهکاری های متوفی است و موارد مثبت نیز شامل تمام اموال منقول و غیر منقول و همچنین حقوقی است که در زمان فوت به نفع متوفی در جریان بوده است. همه این موارد در زمان مهر و موم ترکه مورد توجه قرار می گیرند. در واقع حتی حقوقی که به نفع وی در جریان بوده و تا پیش از مرگ به او نرسیده است نیز به وراث منتقل می شود. حقوقی مانند: ارث از وارث دیگر و امثالهم.

درخواست مهر و موم ترکه

وکیل انحصار وراثت : مراحل مهر و موم ترکه از مرحله درخواست آن آغاز می شود و تا زمان رفع مهر و موم ادامه پیدا می کند. درخواست مهر و موم ترکه می تواند توسط هر فردی ارائه شود که به نحوی در ماترک متوفی دارای منفعت است. بنابراین علاوه بر وراث، طلبکاران و موصی له نیز می توانند درخواست مهر و موم ترکه دهند.

درخواست هر فرد با اثبات فوت متوفی و ذی نفع بودن وی قابل طرح است. البته در برخی از موارد ممکن است مراجع قضایی بدون درخواست دیگران نیز نسبت به مهر و موم ترکه اقدام کنند. در این خصوص می توان به فوت فردی در مسافرخانه بدون تشخیص خانواده او اشاره کرد.

مرجع صالح برای درخواست مهر و موم ترکه

مرجع صالح در وهله اول همان دادگاه محل اقامت متوفی در ایران است. اگر وی در ایران اقامتگاه نداشته باشد آخرین محل سکونت او را مورد توجه قرار می گیرد. در صورتی که متوفی در ایران سکونت نداشته باشد می توان در محل وقوع مال غیرمنقول او اقامه دعوی نمود. اگر هم اموال غیرمنقول متوفی در شهرهای مختلفی پراکنده شده باشند اولین دادگاهی که رسیدگی به این مسئله را آغاز کرده است می تواند درخواست مهر و موم ترکه را پذیرفته و مراحل مهر و موم ترکه را به اجرا بگذارد.

تحریر ترکه

بعد از تنظیم درخواست و پذیرش آن ، نوبت به تحریر ترکه می رسد. در این مرحله وراث و تمام کسانی که به نحوی از اموال متوفی اطلاع دارند باید لیست کامل اموال وی را تهیه کنند. البته در برخی از موارد ممکن است متوفی صاحب املاکی باشد که وراث یا طلبکاران از آن اطلاعی ندارند به همین دلیل اداره دارایی نیز در تهیه لیست مذکور نقش موثری ایفا می کند. اکنون که ترکه به خوبی تحریر شده است می توان به راحتی هزینه های کفن الدفن، مهریه و حقوق مالی زوجه، طلب بستانکاران، سهم الارث وراث، وصیت متوفی (به میزان یک سوم از کل اموال) و سایر حقوق مسجل را از آن پرداخت نمود.

درخواست رفع مهر و موم ترکه

تا زمانیکه مراحل مهر و موم ترکه اجرایی می شوند هیچ فردی حق دخل و تصرف در ماترک متوفی را ندارد. هرگونه تصرف مشمول غصب است و ضمانت مدنی را برعهده افراد قرار می دهد. در صورتی که تکلیف ماترک بر روی برگه تعیین گردید و هیچ گونه اعتراضی به آن صورت نگرفت یا اعتراضات صورت گرفته وارد نبودند می توان درخواست رفع مهر و موم ترکه را به دادگاه تقدیم نمود. همه کسانی که توانایی درخواست مهر و موم ترکه را دارند می توانند درخواست رفع مهر و موم ترکه را هم داشته باشند. دادگاه بعد از بررسی درخواست و بررسی اوضاع و احوال موجود می تواند دستور رفع مهر و موم ترکه را صادر نماید.

نحوه دریافت سهم الارث زن از شوهر  : سهم الارث یکی از مباحث دقیق و البته چالش برانگیز در دنیای واقعی است اگر چه میزان سهم الارث هرکدام از وراث در قانون تعیین شده است. اما تقسیم ترکه کار ساده ای نبوده و در بسیاری از موارد با درد سرهای زیادی همراه می گردد. سهم الارث زن از شوهر نیز دارای چالش های مختلفی است تا آنجا که این مبحث علاوه بر دنیای واقعی حتی مجلس شورای اسلامی را به چالش کشانده است. در این مقاله به قوانین سابق و قوانین جدید در باب سهم الارث زن از شوهر می پردازیم با وکیل فرنیان فر همراه باشید…

سهم الارث زن از شوهر در قوانین سابق

در قوانین سابق که حقوق کمتری برای زنان در زندگی مشترک در نظر گرفته شده بود یک زن صرفاً می توانست یک هشتم از اموال منقول مرد در صورت فرزند دار بودن مرد و یا یک چهارم از اموال منقول را در صورت نداشتن فرزند به ارث ببرد. این درحالیست که مردان در گذشته اصولاً چندین زن اختیار می کردند و این میزان از سهم الارث میان چند نفر تقسیم می شد و در نتیجه اموال و مبلغ اندکی را در بر می گرفت.

گذشته از این موارد اغلب سرمایه مردان نیز در دنیای قدیم به همان اموال غیرمنقول محدود می شد و میزان اموال منقول نیز به شدت اندک بود. به عنوان مثال: بیشتر مردان دارای زمین های زراعی و املاک مسکونی بودند یا دارای سهم های زیادی از مراتع در کوه ها و جنگل ها بوده و باغات گسترده ای داشتند اما اموال منقول آن ها به مواردی همانند دام و طیور یا لوازم موجود در کارگاه ها و مغازه ها محدود می شد. همانطور که مشخص است ارزش اموال غیرمنقول علاوه بر دنیای امروز حتی در دنیای قدیم نیز بسیار مشهود و غیرقابل انکار بوده است.

سهم الارث زن از شوهر در قوانین جدید

اجرای قانون سابق موجب ایجاد حس نارضایتی در زنان گردید و باعث شد تا جامعه با موج اعتراض زنان مواجه شود و با توجه به نقدهای گروه های مختلف و مطرح شدن موضوع در مجلس شورای اسلامی در نهایت موجب آن شد که قانون مذکور به شرح ذیل اصلاح شود.

• زنی که شوهر وی صاحب فرزند است یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول را در قالب ارثیه دریافت می کند.
• زنی که شوهر وی دارای فرزند نیست به میزان یک چهارم ازعین اموال منقول و یک چهارم از قیمت اموال غیرمنقول را در قالب ارثیه دریافت خواهد کرد.

هرچند به نظر می رسد باز هم حقوق یک زن به عنوان مدیر خانه و فردی که فرزندان را بزرگ کرده است در خصوص ماترک بسیار اندک است اما حقوق مربوط به مهریه، اجرت المثل، نفقه گذشته و نحله می تواند این موارد را جبران کند.

ارث زن به موجب سبب است

وکیل انحصار وراثت : یکی از مواردی که باعث شده است تا سهم الارث زن از مرد در مقایسه با سایر طبقات ارث کمتر باشد این است که زن به موجب نسب از مرد ارث نمی برد بلکه سهم الارث او در قالب سبب است. رابطه سببیت باعث شده است تا زن در مقابل مرد برخی دیگر از حقوق مالی را به دست آورد که از جمله آن ها می توان به مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و مواردی از این قبیل اشاره کرد.

همانطور که می دانید تقسیم ماترک نیازمند گواهی انحصار وراثت است و زمانی می توانیم با گواهی انحصار وراثت به تقسیم دارایی برجای مانده از متوفی میان وراث اقدام نمود که تمام هزینه های کفن و دفن و همچنین بدهی های وی از آن کسر شده باشد. مهریه زن، نفقه گذشته که پرداخت نشده است و همچنین نفقه دوران عده و اجرت المثل دوارن زوجیت از جمله بدهی هایی هستند که از جانب زن قابل مطالبه است و قبل از تقسیم ماترک باید پرداخت شوند.

سهم الارث زن در نتیجه وصیت مرد

اگر مرد در خصوص اموال خود وصیت خاصی را تنظیم نموده باشد وراث و قانون موظف است تا به آن عمل نماید مگر اینکه وصیت مورد نظر از میزان یک سوم از اموال متوفق تجاوز کند. بنابراین اگر مرد وصیتی نموده باشد که انجام آن باعث می شود تا به حقوق زن و حتی سایر وراث لطمه جدی وارد گردد و نتوان با باقی مانده اموال نسبت به پرداخت طلب بستانکاران و افراد ذی حق مانند زوجه عمل کرد، دادگاه موظف است نسبت به این مورد تصمیم مقتضی را صادر نماید طوری که به حقوق افراد لطمه جدی وارد نگردد و در صورت امکان به بخشی از درخواست متوفی نیز که در قالب وصیت است عمل گردد.