۷ تفاوت اجرای احکام مدنی با کیفری

تفاوت اجرای احکام مدنی با کیفری را بیشتر می توان در رابطه با ماهیت و نحوه ی اجرای این احکام مشاهده نمود. به طور کلی احکامی که از سوی مراجع قضایی صادر می گردند به دو دسته ی احکام مدنی و احکام کیفری تقسیم می شوند. هر یک از این احکام با اهداف و رویکردهای مختلفی صادر می شوند و فلسفه های گوناگونی برای آنها تعریف شده است. متذکر می شویم که احکام مدنی و احکام کیفری از جنبه های مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند و روند دادرسی و صدور این احکام نیز متفاوت است.

قوه ی قضاییه به عنوان قوی ترین و مهم ترین بازوی اجرای عدالت در هر جامعه ای شناخته می شود. اهداف و کارکردهای بسیار گوناگونی برای قوه ی قضاییه تعریف شده است، اما هدف نهایی از برگزاری تمامی دادگاه ها و اعمال تشریفات و مقررات رسیدگی در نهایت صدور احکام عادلانه است. احکامی که تنها از طریق اجرای حکم به بار می نشینند و آثار و تبعات آن نمایان می گردد. در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

اجرای احکام مدنی

به دنبال رسیدگی به پرونده ها و دعاوی حقوقی صدور احکام مدنی صورت می پذیرد. در یک تعریف ساده احکام مدنی می تواند شامل مواردی نظیر الزام به ایفای تعهدات، پرداخت دیون، الزام به تنظیم سند، انجام فعل خاص، ترک فعل و سایر موارد مشابه باشد. همانطور که مشاهده می کنید در رابطه با احکام مدنی با موضوعاتی نظیر پرداخت جزای نقدی و مجازات هایی نظیر حبس روبرو نیستیم. دلیل این امر به ماهیت احکام مدنی باز می گردد که اساسا با دعاوی و پرونده های حقوقی مرتبط است و موضوعات جرم انگاری شده در رابطه با آن وجود ندارد. یادآور می شویم که ماهیت اجرای احکام ثبتی نیز تا حدودی با این امر مشابه است.

نکته ای که در این میان حائز اهمیت است نحوه ی به ثمر نشستن احکام مدنی است. پروسه ای که با نام اجرای احکام مدنی شناخته می شود. اجرای احکام مدنی مرحله ای است که به دنبال صدور اجرائیه آغاز می گردد و به درخواست ذینفع پرونده صورت می پذیرد. اجرائیه بایستی به طرفین پرونده ابلاغ گردد و متن آن صریح و روشن باشد. در وصف اجرای احکام مدنی بایستی گفت، نوعی پشتوانه ی قدرتمند و الزامیست که می تواند احکام صادره از سوی دادگاه ها را به مرحله ی اجرا و عمل درآورد. آیین دادرسی مدنی در بردارنده ی شرح کاملی از نحوه ی اجرای احکام مدنیست که به شرح کامل این موضوع پرداخته است.

اصول چهارگانه ی اجرای احکام مدنی به شرح زیر می باشد:

• قطعی بودن حکم
• معین بودن موضوع حکم
• ابلاغ حکم به محکوم علیه
• درخواست اجرای حکم از سوی ذینفع

اجرای احکام کیفری

بارزترین نکته ای که در رابطه با احکام کیفری به چشم می خورد اعمال مجازات های کیفری نظیر حبس و پرداخت جزای نقدی است. حتی در پاره ای موارد این مجازات ها در درجات شدیدی نظیر قصاص و اعدام قرار دارد. طبیعتا ماهیت احکام کیفری از قوانین کیفری برگرفته شده و در ارتباط تنگاتنگی با آن قرار دارد. آثار و تبعات احکام کیفری در شرایطی پدیدار می گردد که به مرحله ی اجرای احکام برسد. اجرای احکام به معنای پیاده سازی و اجرای حکم توسط مراجع قضایی است. آیین دادرسی کیفری نمایی کلی از نحوه ی اجرای احکام کیفری و جزئیات آن را در سیستم قضایی ایران نشان می دهد.

برای مثال چنانچه احکامی مبنی بر مجازات حبس برای مجرمین صادر گردد، قاضی اجرای حکم فرد محکوم را به زندان معرفی می کند. در نظر داشته باشید که اجرای احکام کیفری در پاره ای موارد مبتنی بر درخواست ذینفع پرونده نیست و با توجه به مصلحت های اجتماعی صورت می پذیرد. یعنی ممکن است تعقیب جرم منوط به شکایت هیچ شخصی نباشد و با دستور دادستان صورت پذیرد.

مهم ترین تفاوت های اجرای احکام مدنی با کیفری در یک نگاه

1. اجرای احکام مدنی مستلزم صدور اجراییه است، اما اجرای احکام کیفری نیازی به صدور اجراییه ندارد.
2. در رابطه با اجرای احکام مدنی گذشت شاکی پرونده می تواند باعث توقف روند دارسی گردد. در حالی که گذشت شاکی در رابطه با پرونده های کیفری همیشه مؤثر نیست. به عبارت دیگر چنانچه موضوع از جرایم قابل گذشت باشد، مجازات آن منتفی می گردد. در صورتی که برای جرایم غیرقابل گذشت جنبه ی عمومی جرم کماکان پابرجاست و مجازات های مربوطه برای آن لحاظ می گردد.
3. برای اجرای احکام مدنی بایستی حق اجرای حکم و هزینه ی اجرای آن توسط محکوم علیه یا محکوم له پرداخت گردد. در صورتی که اجرای احکام کیفری نیازی به پرداخت حق اجرای حکم ندارد.
4. اجرای احکام مدنی برای اشخاص سوءسابقه ای به همراه ندارد، اما اجرای احکام کیفری با سوءسابقه برای محکومین همراه است که گاه به پاره ای محرومیت های اجتماعی نیز منجر می گردد.
5. اجرای احکام مدنی منوط بر درخواست ذینفع پرونده است. در حالی که اجرای احکام کیفری منوط بر درخواست هیچ یک از اصحاب پرونده نیست و به محض صدور حکم اجرای آن امکانپذیر می گردد و حتمیست.
6. در رابطه با اجرای احکام کیفری با موضوعی به نام عفو عمومی مواجه هستیم که سبب بخشودگی مجازات های برخی جرایم می گردد. اما در رابطه با اجرای احکام مدنی مسائلی نظیر عفو موضوعیت ندارد.
7.  اجرای احکام مدنی عموما مرتبط با دعاوی و پرونده های حقوقی شکل می گیرد. در مقابل اجرای حکام کیفری عمدتا پیرامون دعاوی و پرونده های کیفری و جنایی است.

ارائه مشاوره حقوقی با وکیل فرنیان فر

ساختار و عملکرد تمامی سیستم های قضایی به گونه ای است که در پایان به یک هدف مشترک ختم می شود و آن اجرای احکام قضایی است. احکامی که به دنبال پایان رسیدگی های قضایی و روند دادرسی یک پرونده صادر می شود، هنگامی نمایانگر اجرای عدالت و احقاق حقوق فرد و جامعه است که به مرحله ی اجرا برسد. در غیر این صورت هیچ ارزش و اعتباری بر آن حاکم نیست و نمی توانیم شاهد اجرای قانون و عدالت در جامعه باشیم.

حضور وکیل متخصص کیفری و حقوقی باتجربه در زمینه ی اجرای احکام قضایی ضمن تسلط بر قوانین و مقررات این حوزه می تواند روند دادرسی پرونده ی شما را تسریع بخشد و بهترین نتایج را برای آن رقم بزند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با   فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.