7 مورد از مستثنیات دین

مستثنیات دین به اموال و دارایی های اشاره می کند که به هنگام بدهکار بودن افراد از نظر قانونی قابل توقیف و یا فروش نیست. قانون برای افراد طلبکار ساز و کارهایی در نظر گرفته تا بتوانند به طلب خود دست بیایند. یکی از این ساز و کارها توقیف اموال و دارایی های فرد مدیون است. به این شکل که فرد طلبکار می تواند از دادگاه تقاضای توقیف اموال و دارایی های مدیون را مطرح نموده و از طریق فروش آن طلب خود را وصول کند. اما این امر مستلزم رعایت پاره ای اصول و قواعد حقوقی است که مستثنیات دین یکی از آنهاست. در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

مستثنیات دین به چه معناست؟

پس از صدور اجراییه و مراجعه به قسمت اجرای احکام دادگاه، شخص طلبکار می تواند برای وصول قانونی طلب خود اقدام نماید. بدین ترتیب به حکم قانون اموال و دارایی های شخص بدهکار توقیف می شود و از طریق فروش آنها برای استیفای طلب داین اقدام می گردد. قانون یک استثنای بسیار مهم در این رابطه در نظر گرفته و آن مستثنیات دین است. به این معنا که تمامی اموال و دارایی های فرد از نظر قانونی قابل توقیف نیست و محدودیت هایی در این زمینه وجود دارد.

از نظر شرعی، اخلاقی و عرفی هر انسانی حق دارد وسایل ضروری معاش و ادامه ی زندگی خود را حفظ کند. به عبارت دیگر بدهکار بودن فرد دلیل کافی برای سلب و توقیف تمام دارایی های او نیست و ضروریست که فرد با حفظ وسایل تامین معاش خود منبع درآمد خود را حفظ کرده و به زندگی ادامه دهد. مستثنیات دین به این دسته از اموال و دارایی ها اشاره می کند که از قاعده ی توقیف و فروش اموال برای پرداخت بدهی استثنا هستند.

مستثنیات دین شام چه مواردی می شود؟

با توجه به ماده 24 قانون محکومیت های مالی مصوب سال 1394 پاره از مصادیق و موارد مستثنیات دین مشخص شده است. با این حال تشخیص نهایی مستثنیات دین به نظر قاضی پرونده بستگی دارد و با توجه به اوضاع و احوال هر پرونده ای متفاوت است. در ادامه به شرح برخی از مهم ترین و شناخته شده ترین مصادیق مستثنیات دین پرداخته ایم:

1. منزل مسکونی که از نظر عرفی در شان محکوم علیه باشد. مدیون باستی ثابت کند که به منزل مسکونی مورد نظر نیاز دارد و تنها همین منزل مسکونی متعلق به اوست. یعنی منزل مسکونی دیگری در تملک و مالکیت او قرار ندارد. املاک مازاد قابل توقیف است.
2. اثاث البیت مورد نیاز مدیون که برای رفع نیازهای ضروری او مورد نیاز است.
3. آذوقه ای که در اختیار مدیون قرار دارد بایستی به اندازه ی احتیاجات و نیاز مدیون باشد و در محدوده عرف و عادت ذخیره شده باشد. مازاد بر آن با تشخیص قاضی پرونده قابل توقیف خواهد بود.
4. کلیه ی کتب و ابزار های علمی مورد نیاز برای تحقیق و پژوهش که برای اهل علم و متناسب با شان آنها در نظر گرفته شده است. مانند لپتاپ و کامپیوترهای شخصی.
5. وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
6. تلفن مورد نیاز مدیون که شامل یک خط تلفن ثابت و یک خط تلفن همراه است. گوشی موبایل مدیون اگر از نوع گران باشد جز مستثنیات دین به شمار نمی رود و از نظر قانونی قابل توقیف است. خط گران نیز همین حکم را دارد و می تواند توقیف گردد.
7. مبلغی که در ضمن قرارداد اجاره به موجر پرداخت می شود ، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن، موجب عسر و حرج فرد گردد و عین مستاجره، مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نیست. بنابراین ، مبلغی که به عنوان ودیعه، پرداخت شده، در صورتی که مدیون نتواند اجاره بها را بدون مبلغ ودیعه پرداخت کند و در همچنین عین مستاجره در شان مدیون باشد ، قابل توقیف نخواهد بود.

نکته مهم : خودرو در صورتی جز مستثنیات دین به شمار می رود که شخص مدیون از طریق آن امرار معاش می کند و درآمد او به این خودرو وابسته است. در غیر این صورت خودروهای گران قیمت و لوکس و حتی خودروهایی که امرار معاش فرد به آن وابسته نیست، قابل توقف هستند و مانع قانونی از این نظر وجود ندارد.

مشاوره حقوقی

از نظر قانونی مرجع صادر کننده حکم به عنوان مرجع صالح برای تشخیص مستثنیات دین شناخته می شود. در صورتی که مستثنیات دین به مال دیگری تبدیل شوند که از نظر قانونی قابل توقیف است می توان اقدامات لازم برای توقیف آن را انجام داد. مشاوره حقوقی با وکیل متخصص و با تجربه شما را با جزئیات قانونی بیشتری آشنا می نماید و ضمن تسریع روند دادرسی پرونده شما، بهترین نتایج را در کوتاه ترین زمان برای آن رقم می زند.