بخشش مهریه و تبعات قانونی آن
بخشش مهریه از نظر قانونی امکانپذیر است و زن می تواند در هر زمانی که تمایل داشته باشد، مهریه ی خود را ببخشد. مهریه یکی از مهم ترین حقوق زنان پس از ازدواج محسوب می شود و قانون به زن این اجازه را داده که هرگونه تصرفی را در مهریه ی خود انجام دهد. از این رو بخشش مهریه نیز خلاف قانون نیست و زنان می توانند مهریه ی خود را به صورت کامل بذل نمایند.
- آیا از روند قانونی بخشش مهریه اطلاعی دارید؟
- به نظر شما پس از بخشش مهریه امکان رجوع از آن وجود دارد؟
- به عبارت دیگر آیا می توانید پس از بخشیدن مهریه، مجددا برای بازپس گیری آن اقدام نمایید؟
برای پاسخ به این سوالات در ادامه با وکیل فرنیان همراه باشید.
مهریه از منظر قوانین ایران
مهریه یا کابین، مالی است که مرد پس از وقوع عقد نکاح برای همسر خود در نظر می گیرد و موظف به پرداخت آن است. زن می تواند هر زمان که مایل باشد برای دریافت مهریه ی خود اقدام نموده و هر تصرفی که مایل باشد در آن انجام دهد. در مقابل مرد می تواند برای پرداخت مهریه ی خود شرط استطاعت مالی را بگذارد که به آن مهریه ی عندالاستطاعه می گویند. در غیر این صورت مهریه از نوع عندالمطالبه خواهد بود که زن بدون در نظر گرفتن شرایط مالی همسرش می تواند مهریه ی خود را مطالبه نماید.
در نظر داشته باشید که به محض جاری شدن خطبه ی عقد زن مالک و صاحب مهریه ی خود شناخته می شود و پرداخت آن از سوی مرد به عنوان یک وظیفه ی قانونی و شرعی تلقی می گردد. مهریه به عنوان یک سنت قدیمی از گذشته های بسیار دور در کشور ما وجود داشته و خاستگاه فقهی و شرعی دارد. به همین دلیل قانون حمایت های ویژه ای در رابطه با پرداخت مهریه ی زنان در نظر گرفته و نکات زیادی را در این زمینه پیش بینی و بیان کرده است. برای مثال چنانچه زن در دوران عقد برای دریافت مهریه ی خود اقدام نماید، در صورت ارائه ی گواهی بکارت از سوی پزشکی قانونی، تنها نیمی از مهریه به او تعلق می گیرد.
البته هدف همیشه مطالبه ی مهریه نیست و در بسیاری از شرایط زنان در صدد بذل و بخشش مهریه خود هستند.
بخشش مهریه و تبعات قانونی آن
زنان به دلایل زیادی اقدام به بخشش مهریه خود می کنند و از این حق قانونی خود می گذرند. گاه زنی به دنبال طلاق و جدایی از همسر خود است و از طریق بخشش مهریه در صدد گرفتن حق طلاق است. در پاره ای موارد زنان به دنبال طلاق توافقی، در قبال بخشیدن مهریه ی خود حق حضانت فرزند را به دست می آورند.
البته در موارد بسیاری نیز زنان از روی حسن نیت و صداقت خود اقدام به بخشیدن مهریه می کنند و الزاماً در آستانه ی طلاق و جدایی نیستند. بنابراین برای بخشش مهریه نیازی به طلاق و یا مشکلاتی از این قبیل نیست و زنان در هر شرایطی و با هر دلیل و توافقی می توانند بخشیدن مهریه ی خود را اعلام نمایند.
نحوه ی تنظیم سند بخشش مهریه متفاوت است و تبعات حقوقی متفاوتی از خود به جای می گذارد. برای مثال چنانچه زن سند یا نوشته ای را به صورت رسید تحت عنوان سند عادی با اثر انگشت و امضا تنظیم کرده و در آن ذکر کند که تمامی مهریه ی خود را دریافت کرده است، می تواند مصادیقی از بخشش مهریه محسوب شود.
در چنین شرایطی حتی اگر زن هیچگونه مهریه ای از سوی شوهر خود دریافت نکرده باشد، چون با اقرار، میل و اراده ی شخصی خود این نوشته را تنظیم کرده است، انکار آن از نظر قانونی امکانپذیر نیست. در چنین شرایطی اثبات این امر که زن بر اثر اشتباه، فریب یا بر خلاف میل و اراده ی خود چنین سندی را تنظیم نموده بسیار دشوار است و بایستی دلیل آن از نظر دادگاه احراز گردد.
به طور کلی زنان می توانند به دنبال تنظیم سند عادی مانند یک دست نوشته یا رسید ساده و یا از طریق دفاتر اسناد رسمی و در قالب سند رسمی بخشش مهریه ی خود را اعلام نموده و از این طریق حق مطالبه ی مهریه را از خود سلب نمایند.
حتی این امکان وجود دارد که زنان مهریه ی خود را ابراء نموده و اعلام کنند که از حق خود به صورت کامل و برای همیشه گذشته اند. بد نیست بدانید که در چنین شرایطی امکان رجوع و دریافت مهریه برای زن به هیچ وجه وجود ندارد و ذمه ی مرد برای همیشه از پرداخت مهریه بری خواهد شد.
به نظر شما اگر زن مهریه ی خود را به همسرش ببخشد و به اصطلاح هبه نماید، امکان رجوع زن و مطالبه ی مجدد مهریه وجود دارد؟
در این زمینه اختلافات حقوقی زیادی به چشم می خورد، اما بر اساس رویه ی قضایی و نظر قضات تحت شرایط خاصی امکان رجوع از هبه وجود دارد و زن می تواند مجددا برای مطالبه ی مهریه ی خود اقدام نماید.
همانطور که می دانید در رابطه با طلاق توافقی و طلاق خلع زن می تواند از طریق بخشش مهریه ، طلاق گرفته و یا سایر توافقات را با همسر خود انجام دهد. در چنین شرایطی زوجه می تواند در ایام دوران عده که زوجیت زن کماکان پابرجاست از بخشش مهریه ی خود رجوع نموده و برای مطالبه ی آن اقدامات قانونی را آغاز نماید.
بنابراین فراموش نکنید که نوع نوشتار و محتوای سند و نوشته ای که برای بخشش مهریه تنظیم کرده اید، در رجوع یا عدم رجوع از تصمیم شما بسیار حائز اهمیت است.
نکاتی در رابطه با بخشش مهریه
شما برای بخشیدن مهریه نیازی به مراجعه به دادگاه خانواده وسایر مراجع قضایی ندارید.
اجازه ی پدر در رابطه با بخشش مهریه ملاک نیست و زن می تواند از طریق تصمیم شخصی خود و بدون هیچگونه اکراه و اجباری برای بخشش مهریه اقدام نماید. البته در پاره ای موارد مشاهده می شود که برخی دفاتر اسناد رسمی اجازه ی پدر را در این زمینه ضروری می دانند که به نظر می رسد بیشتر متوجه زنان کم سن و سال ( زیر 18 سال ) است.
وکیل خانواده : در حال حاضر دفاتر اسناد رسمی فرم مخصوصی تحت عنوان فرم بخشیدن مهریه را به صورت آماده و چاپی تنظیم کرده اند که شما می توانید از طریق آن ابرا یا هبه ی مهریه را به صورت قانونی انجام دهید و در مقابل هزینه های آن را پرداخت نمایید. علاوه بر این می توانید به صورت ساده و در منزل خود متنی را در روی کاغذ بنویسید و از این طریق بخشش مهریه ی خود را اعلام نمایید.
شما می توانید در قالب جملاتی ساده بخشیدن مهریه و بری نمودن ذمه ی مرد را از پرداخت آن اعلام نموده و یا به هر نحوی بیان کنید که مرد موظف به پرداخت مهریه نیست، برای مثال شما مهریه ی خود را به صورت کامل دریافت نموده اید و حقی در این زمینه ندارید.
- سلامت کامل عقل و روان زن در کنار اراده و اختیار کامل او شرط اصلی بخشش مهریه به صورت قانونی است.
- مدارک بخشش مهریه
- سند عقد نکاح
- شناسنامه و کارت ملی زوجین
ارائه مشاوره حقوقی
اقرار به گرفتن مهریه و ابرا یا هبه ی آن از جمل روش هاییست که پرداخت مهریه را از حیطه ی وظایف قانونی مرد خارج می کند و هریک از این موارد با آثار و تبعات حقوقی متعددی برای زن همراه است. اگر قصد بخشش مهریه را دارید بهتر است قبل از هرگونه اقدامی ابتدا با تبعات قانونی بخشش مهریه آشنا شوید و انجام مشاوره حقوقی با یک وکیل مهریه متخصص و باتجربه را فراموش نکنید.
مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زن پس از عقد ازدواج شناخته می شود و می تواند پشتوانه ی مالی مناسبی برای زنان به خصوص پس از طلاق به حساب بیاید. بنابراین هرگز عجولانه و شتابزده تصمیم نگیرید و با آگاهی کامل اقدام به انجام آن نمایید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.