جرم زدایی به چه معناست؟

جرم زدایی چیست؟ همچنان که جامعه سالم و ایده آل نیازمند قوانین و یا حتی مجازات در صورت وقوع جرم برای حفظ نظم و ثبات است .مهم تر از آن وجود قوانین کارآمد و باز دارنده است . برای داشتن جامعه ای که آمار جرم و جنایت و یا حتی اختلافات مدنی کمی داشته باشد لزوماً وجود قوانیین و مجازات سخت گیرانه کار ساز نخواهد بود . با اندک بررسی در نظام های قضایی متوجه تراکم زیاد در دادگاه ها نارضایتی عمومی از کند بودن پروسه رسیدگی ، سرگردانی مردم در فرآیند پیچیده قضایی و از همه مهم تر ضعف نظام کیفری در مقابله با بزهکاری خواهیم شد . همین مسئله و عواقب ناشی از آن موجب شده بسیاری از حقوق دانان به دنبال روش های موثر تر بدون اقدامات پلیسی و قضایی باشند.

در ادامه به تعریف صور مختلف آن می پردازیم با وکیل فرنیان فر همراه باشید

تعریف جرمزدایی

((منظور فرایند هایی است که به موجب آنها صلاحیت نظام کیفری برای اعمال ضمانت اجرا به منزله واکنشی نسبت به شکل خاصی از رفتار – یعنی رفتار مجرمانه خاص – سلب می شود))

به عبارت ساده تر  پاک کردن عنوان مجرمانه یک فعل یا ترک فعل ، جهت رسیدگی به آن عمل یا رفتار در حوزه غیر کیفری است.
باید به این نکته توجه داشت که به معنی مباح یا تطهیر رفتار زشت یا نا به هنجار نیست بلکه سپردن صلاحیت رسیدگی به آن ، در دیگر نظام های حقوقی می باشد

صور مختلف جرم زدایی

جرم زدایی با عنایت به روش قانون گذاری و تفسیر های گوناگون قوه قضاییه به دو نوع تقسیم می شود که عبارتند از:

1. جرم زدایی رسمی یا تقنینی
2. جرم زدایی عملی یا اجرایی

جرم زدایی رسمی

قوه مقننه به زدودن عنوان های مجرمانه در قانون جزا می پردازد. این روش به دو طریق میسر میشود. اول این که رفتار مرتکب از قلمرو مداخله نظام کیفری خارج می شود و روش بعدی با وجود جرم زدایی از رفتار همچنان یک نوع ضمانت اجرای غیر کیفری برای مرتکب تعیین می گردد که اجرای آن برعهده مقام اداری و انتظامی است و قاضی فقط در مواقع اعتراض به تصمیمات مقامات فوق دخالت خواهد نمود .

جرم زدایی عملی

((مقصود پدیده کاهش تدریجی فعالیت های نظام عدالت کیفری در مورد شکل های خاص از رفتار یا وضعیت های ویژه ای است . هر چند صلاحیت رسمی این نظام تغییری نکرده است))

در این نوع که دارای دامنه وسیعی است می توان به توقف جریان تعقیب توسط دادسرا وصدور مجازاتی نمادین به وسیله قاضی اشاره نمود. یا در مثال دیگر پلیس از گزارش رفتار مجرمانه خودداری می کند و در مرحله بعد در صورت صلاحدیدفرد را به نظام اجتماعی دیگری ارجاع می دهد در پاره ای از موارد می توان جرم زدایی عملی را از صلاحیت های دادستان نیز قرار داد.همچنین تشخیص دادگاها در تعیین حداقل مجازات هم می توان خود به نوعی جرم زدایی عملی باشد.