قتل مانع ارث و قوانین مربوطه

نکات مهم و شرایط قتل مانع ارث : قتل در شرایطی یکی از موانع ارث محسوب می شود و هرگونه قتل عمدی مورث، قاتل را از ارث محروم می کند. ارث جزء مهم ترین قوانینی است که به صورت مستقیم از شریعت اسلامی برگرفته شده و انعکاسی از فقه اسلامی در قوانین ایران است. در رابطه با محرومیت از ارث موارد متعددی نقل شده که می تواند شخص را از ارث محروم کند. یکی از این موارد قتل مورث است که از آن تحت عنوان قتل مانع ارث یاد می شود. در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

قتل مانع ارث از منظر قوانین ایران

در قوانین ایران موارد موانع ارث به دوسته ی زیر تقسیم می شوند:

• مواردی که به صورت مطلق به عنوان مانع ارث شناخته می شوند و فرد را برای همیشه از سهم الارث خود محروم می کند.
• مواردی که صرفا موجب کاهش سهم الارث می شوند.

بر اساس ماده ی 880 قانونه مدنی ایران قتل به عنوان یکی از موانع قانونی ارث به شمار می رود. در این ماده قید شده: قتل از موانع ارث است بنابراین اگر کسی مورث خود را عمداً به قتل برساند از ارث محروم می‌شود. البته میان قتل عمدی و قتل غیرعمدی تفاوت هایی وجود دارد. به خاطر داشته باشید که هرگونه قتل غیرعمدی مانع ارث نیست و فقط قتل عمدی مانع ارث شناخته شده است. لکن در رابطه با قتل غیرعمدی احتمال عدم ارث بردن از دیه مقتول مطرح است.

از باب مباشرت و تسبیب نیز تفاوتی وجود ندارد و در هر دو حالت قتل عمدی مانع ارث محسوب می شود. بنابراین هرگونه قتل غیرمستقیم نیز مانعی برای ارث تلقی می شود. در نظر داشته باشید که نامشروع بودن قتل بسیار حائز اهمیت است و بایستی به اثبات برسد.

تصور کنید پدری فرزند خود را به قصد تادیب کتک می زند و در اثر یک ضربه ی ناگهانی فرزند او می میرد. یا فرض کنید مادری در حین شیر دادن به فرزند خود در اثر بی احتیاطی می خوابد و فرزند او خفه می شود. هردوی این موارد از مصادیق قتل غیرعمدی به شمار می رود و قاتل از مورث خود ارث می برد.

• چنانچه قتل در راستای اجرای حکم قانونی و یا به قصد دفاع مشروع صورت پذیرفته باشد، حکم موضوع از ماده ی 880 خارج و قاتل از مورث خود ارث می برد.
• بر اساس قوانین ایران معاونت در قتل عمدی مانع ارث نیست. همچنین اولاد و نزدیکان قاتل از مورث اصلی ارث می برند و مانعی برای ارث بردن آنها وجود ندارد.

نکته ی مهم : هرگاه فردی مورث خود را با این تصور که مهدورالدم است به قتل برساند و سپس متوجه شود که در این رابطه اشتباه کرده، به عنوان قتل مانع ارث شناخته نمی شود.

حکم قتل جنین از دیدگاه قانون مدنی

از نظر قانونی هرگونه سقط جنین قتل محسوب نمی شود و مجازات قصاص برای آن لحاظ نخواهد شد. اما با توجه به متن قوانین ایران و شریعت اسلامی قتل جنین ساز و کاری مانند قتل عمدی دارد و قانون حکم ممنوعیت از ارث را برای مسبب آن در نظر گرفته است. با توجه به ماده ی 852 قانون مدنی در صورتی که وارث به عمد و به طمع تصاحب ارث جنین به سقط جنین دست بزند، از ارث محروم می گردد.

یک استثنای قانونی

قتل در فراش از شرایطی حکایت می کند که مردی همسر خود را با مرد غریبه در بستر ببیند و مرتکب قتل گردد. در این مورد خاص علی رغم اینکه قتل عمدی صورت پذیرفته است، مانعی برای ارث وجود ندارد و مرد از همسر خود ارث می برد.همچنین مجازات قصاص قاتل منتفی خواهد بود. در نظر داشته باشید که قتل در فراش فقط مختص مردان است و برای زنان به رسمیت شناخته نشده است. بنابراین هرگاه زنی همسر خود را با زن غریبه ای در بستر ببیند و مرتکب قتل آنها گردد، از ارث ممنوع خواهد شد. از سوی دیگر مجازات قصاص او در صورت عدم رضایت اولیای دم پابرجاست.

مشاوره حقوقی و پیگیری شکایت

قتل جز جنایاتی به شمار می رود که در تمامی ادیان و نظام های حقوقی دنیا نکوهش شده و در تقابل مستقیم با حق حیات و کرامت انسانی قرار دارد. حال تصور کنید قتل به سبب طمع برای ارث مورث صورت پذیرفته باشد. قوانین ایران صراحتا چنین موضوعی را به عنوان مانعی برای ارث برشمرده و برآن تاکید کرده است. البته میان فقهای اسلامی اختلاف نظرهایی پیرامون قتل عمدی و قتل غیرعمدی و سایر موارد وجود دارد. با این حال همگی بر مانع ارث بودن قتل مورث در صورت قتل عمدی هم نظر هستند.