جرایم اینستاگرامی و مجازات آن

جرایم اینستاگرامی شاخه ای از جرایم سایبری اینترنتی و رایانه ای شناخته می شود و حسب مورد مجازات هایی به همراه دارد. با توسعه و گسترش فضای مجازی در سال های اخیر، پلتفرم هایی مانند اینستاگرام و تلگرام محبوبیت های فراوانی میان کاربران کسب کرده اند و شمار کاربران آن روبه افزایش است. در نظر داشته باشید که این پلتفرم ها صرفاً به منظور سرگرمی مورد استفاده قرار نمی گیرند و بسیاری از کاربران کسب و کار مجازی خود را از طریق آن آغاز کرده و پیش می برند.

چنین فضای گسترده ی چند منظوره ای طبیعتاً از دید مجرمین و متخلفین نیز پنهان نیست و در سال های اخیر شاهد جرایم و تخلفات زیادی در این حوزه بوده ایم. جرایمی که گاهاً از پیچیدگی های فراوانی برخوردارند و متاسفانه دایره ی وسیعی از موارد متعدد را در بر می گیرد.

• به نظر شما اثبات جرایم اینستاگرامی چگونه امکانپذیر است؟
• آیا از نحوه ی رسیدگی به این دسته از جرایم اطلاعی دارید؟

در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

نگاهی کوتاه به جرایم اینستاگرامی

در عصر حاضر اینترنت و فضای مجازی بر هر جنبه ای از زندگی ما تاثیرگذار بوده و چندان مبالغه نیست اگر به آن لقب عصر تکنولوژی و ارتباطات بدهیم. تلفیق تکنولوژی و گسترش فضای مجازی شرایطی را محیا نموده که ارتباطات انسانی آسان تر و سریع تر صورت پذیرد و این برای مجرمین فرصتی است که بتوانند قربانیان خود را راحت تر شناسایی کرده و یا اهداف مجرمانه ی خویش را پیش ببرند.

اینستاگرام پلتفرمی بسیار محبوب میان کاربران ایرانی است و می توان گفت بیشترین آمار جرایم فضای مجازی نیز به آن اختصاص دارد. این پلتفرم هویت واقعی کاربران را پنهان می کند و این برای مجرمین یک فرصت طلایی به شمار می رود.

از سوی دیگر سکویی در مقابل شما قرار دارد که مخاطبین آن گسترده است. شما در فضای اینستاگرام شاهد حضور تمامی رده های سنی اعم از کودکان، نوجوانان، دختران جوان، افراد سالخورده، افراد تحصیلکرده و سایر گروه ها هستید. این مساله به مجرمین این امکان را می دهد که قربانیان خود را متناسب با اهدافشان انتخاب کنند و با هویت های جعلی خود را به آنان نزدیک نمایند.

انواع جرایم اینستاگرامی

جرایم اینستاگرامی سیطره ای بسیار وسیع و گسترده است و ما در ادامه مهم ترین آنها را بر مبنای شکایت مطروحه از سوی قربانیان بیان می نماییم.

مزاحمت

یکی از متداول ترین و شایع ترین جرایمی که در اینستاگرام به وقوع می پیونند، مزاحمت است. مجرمین با اهداف مختلفی اقدام به ایجاد مزاحمت برای کاربران اینستاگرام می نمایند و عمدتاً این کار از طریق اکانت های تقلبی و به اصطلاح فیک صورت می پذیرد. با توجه به ماده 641 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، هرگونه ایجاد مزاحمت از طریق تلفن و دستگاه های مخابراتی که مزاحمت از طریق اینستاگرام نیز بخشی از آن محسوب می شود، پانزده روز الی سه ماه حبس را برای مرتکب آن به همراه دارد.

کلاهبرداری

اینستاگرام در سال های اخیر یک پلتفرم مجازی بسیار مهم برای مشاغل مجازی به حساب می رود و گسترش آنلاین شاپ ها خرید و فروش گسترده ای را به همراه داشته است. کلاهبرداران با راه اندازی اکانت های فیک در قالب آنلاین شاپ و فروشگاه های مجازی مبالغی را از کاربران اخذ نموده و بدون ارسال جنس مورد نظر کلاهبرداری های خود را انجام می دهند.

البته کلاهبرداری اینترنتی از طریق اینستاگرام به روش های متفاوت و پیچیده ای صورت می پذیرد و پرونده های زیادی در این زمینه وجود دارد.

در رابطه با مجازات جرم کلاهبرداری از طریق اینستاگرام همانند کلاهبرداری در دنیای واقعی اعمال خواهد شد و با توجه به ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری حسب مورد حبس و مجازات نقدی برابر وجوه اخذ شده تعیین می گردد.

سرقت

جرم سرقت رایانه ای از طریق اینستاگرام امکانپذیر است و امکان دارد مجرمین به عناوین و اشکال متفاوتی به ارتکاب جرم سرقت مبادرت ورزند. سرقت می تواند شامل دسترسی به اطلاعات کارت بانکی کاربر و تخلیه ی آن، هرگونه دسترسی غیرمجاز به داده های خصوصی و سایر موارد را در بر گیرد که حسب مورد مجازات های مربوطه قابل اعمال است.

توهین و فحاشی

یکی از جرایمی که از طریق اینستاگرام و فضای مجازی به شدت در حال گسترش است، جرم توهین در فضای مجازی و فحاشی است. با توجه به ماده ی 608 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی هرگونه توهین و فحاشی حسب مورد می تواند مجازات شلاق و جزای نقدی به همراه داشته باشد. در صورتی که توهین و فحاشی تحت عنوان قذف اثبات گردد، حد قذف جاری خواهد شد.

تهدید

متاسفانه جرم تهدید از طریق اینستاگرام و فضای مجازی امری متداول است و در سال های اخیر شاهد موارد متعددی از آن بوده ایم. تهدید به اسیدپاشی، تهدید به افشای اطلاعات شخصی، تهدید به انتشار عکس و فیلم خصوصی در فضای مجازی و مواردی از این قبیل می تواند جان، مال و آبروی افراد را در معرض خطراتی جدی قرار دهد. با توجه به ماده ی 669 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلای در صورت وقوع جرم تهدید و زورگویی از طریق اینستاگرام حسب مورد مجازات شلاق یا حبس اعمال می گردد.

انتشار تصاویر مستهجن

هرگونه جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی نظیر انتشار تصاویر مستهجن از طریق اینستاگرام جرم است و حسب مورد مرتکب آن به حبس و یا پرداخت جزای نقدی محکوم می گردد.

نشر اکاذیب

نشر اکاذیب و اخبار کذب و دروغ از طریق فضای اینستاگرام و دامن زدن به شایعات جرم است و با توجه به ماده 698 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی حسب مورد مجازات حبس یا شلاق تعزیری را به همراه دارد.

اثبات و رسیدگی به جرایم اینستاگرامی

تمامی جرایم فضای مجازی و محیط اینستاگرام قابل بررسی و پیگیری است و دادسرای جرائم رایانه ای به عنوان مرجع قضایی صالح برای این دسته از جرایم شناخته می شود. همچنین پلیس فتا در رصد این دسته از جرایم و پیگیری آن از اهمیت به سزایی برخوردار است و تمامی قربانیان و بزه دیدگان می توانند شکایات خود را در این زمینه با مراجعه به آن مطرح نمایند.

شاید برای شما این سوال ایجاد گردد که در حال حاضر اتصال به اینستاگرام صرفا از طریق فیلترشکن امکانپذیر است و ردیابی مجرمین در چنین وضعیتی دشوار یا غیرممکن است. اما بد نیست بدانید که علی رغم اتصال از طریق فیلترشکن، تمامی جرایم رایانه ای قابل پیگیری و شکایت هستند و قربانیان با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای و یا پلیس فتا می توانند شکایات خود را مطرح نمانید. البته حسب مورد امکان طرح شکایت از طریق سامانه ثنا نیز امکانپذیر است.

لازم به ذکر است دادگاه محل سکونت بزه دیده به عنوان مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این دسته از جرایم شناخته می شود.

در باب نحوه ی اثبات جرایم اینستاگرامی متذکر می شویم که اثبات این دسته از جرایم کمی پیچیده است و به اسناد و مدارک خاصی نیاز دارد. مواردی از قبیل پرینت حساب بانکی، فیش بانکی، اطلاعات اکانتی که جرم از طریق آن صورت پذیرفته و سایر موارد می تواند در رابطه با اثبات جرم تاثیرگذار باشد. فراموش نکنید نحوه ی اثبات جرم ارتباط مستقیمی با ادله ومدارکی دارد که به دادگاه ارائه می دهید و حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در این زمینه می تواند بهترین نتایج را برای پرونده ی شما رقم بزند.

ارائه مشاوره حقوقی

تاثیرات مثبت فضای مجازی در سال های اخیر بر هیچکسی پوشیده نیست. به دنبال گسترش اینترنت و پلتفرم های مجازی ارتباطات انسانی تسهیل یافته و بسیاری از امور به شکلی ساده تر و آسان تر پیش می رود.اما فراموش نکنیم که حضور در فضای مجازی و استفاده از آن اصول و قواعد خاصی دارد و شما بایستی نکات منفی آن را نیز در نظر داشته باشید. با توجه به پیچیدگی و مجازی بودن چنین محیط هایی حضور مجرمین چندان دور از ذهن نیست و تنها راهی که کاربران را از تله های مجرمین در امان می دارد، کسب آگاهی های لازم در این زمینه است.

یادآور می شویم که جرایم اینستاگرامی محدود به موارد فوق نیست و دایره ی این جرایم بسیار وسیع تر و گسترده تر است. برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه می توانید با وکیل فرنیان فر وکیل پایه یک دادگستری در ارتباط باشید.