ازدواج موقت از منظر قوانین ایران و 4 نکته مهم!!!

سیر تا پیاز ازدواج موقت با وکیل فرنیان فر : ازدواج یک نهاد حقوقی بسیار مهم و بااهمیت در نظام حقوقی ایران به حساب می آید. کامل ترین و بهترین حالتی که می توان برای عقد ازدواج متصور شد، ازدواج دائم می باشد. با این حال مقوله ای به نام ازدواج موقت نیز در قوانین ما وجود دارد که از دیرباز مرسوم بوده و در جامعه ی ما پذیرفته شده است.

متذکر می شویم که متون قانونی ما برگرفته از متون فقهی و قوانین شریعت اسلامی می باشد و در واقع بازتابی از آن است. عقد ازدواج موقت که در فقه اسلامی از آن تحت عنوان صیغه یاد می شود سالیان سال است که در جامعه ی ایران شناخته شده است. قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده از مهم ترین متون قانونی هستند که متضمن و حامی حقوق نهاد خانواده به حساب می آیند. بسیاری از قوانین مرتبط با ازدواج دائم در خصوص ازدواج موقت صدق می کند. از جمله بحث نصف شدن مهریه در شرایطی که دخول صورت نگرفته است.

البته اما از آنجایی که ازدواج موقت با محدودیت های متعددی همراه است می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. مشکلاتی که عمدا گریبانگیر زنان می باشد و فرهنگ سازی و آگاهی بخشی بیشتری را در این زمینه می طلبد. در ادامه با وکیل فرنیان فر همراه باشید.

نگاهی به عقد ازدواج موقت

ازدواج موقت در زبان عامیانه تحت عنوان صیغه شناخته می شود. نوعی عقد نکاح و پیوند زناشویی که با مهریه همراه می باشد، اما تفاوت های مهمی با عقد ازدواج دائم دارد. مهم ترین این تفاوت ها به مدت زمان عقد ازدواج موقت باز می گردد. همانطور که از نام آن پیداست عقد ازدواج موقت دارای مدت زمان مشخص و محدودی می باشد و به صورت موقت است. به عبارت دیگر مرد می تواند زنی را برای مدت زمان مشخص همراه با مهریه ای معلوم به عقد خود درآورد.

عقد ازدواج موقت از نظر حقوقی واجد آثار و تبعات حقوقی متفاوتی برای زوجین می باشد. آثار و تبعاتی که گاها افراد از آن اطلاع درستی ندارند.

از نظر جامعه شناختی به خصوص در سال های اخیر ازدواج موقت چندان مورد پسند جوانان واقع نیست و اخیرا نگاه های منفی زیادی به سوی آن معطوف گردیده است. در واکاوی علل این امر موارد متعددی دخیل هستند. اما در یک نتیجه ی کلی نهاد عقد موقت به دلایل خلأ های قانونی که در بطن و ساختار خود دارد چندان مورد قبول عموم واقع نیست. اما با این حال امریست که  در جامعه ی ما تعریف شده و قانونی و شرعی تلقی می گردد. ماده ی 1075 قانون مدنی ایران به ازدواج موقت اشاره دارد و از نظر قانونی آن را به رسمیت شناخته است.

 نگاهی به مهم ترین ویژگی های های ازدواج موقت

• در عقد ازدواج موقت زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند. در واقع مساله ی ارث بردن در ازدواج موقت منتفی می باشد.  اما فرزندانی که از ازدواج موقت متولد می گردند مشروع بوده و از والدین خود ارث می برند. این امر منوط بر ثبت رسمی ازدواج موقت می باشد. زیرا در غیر این صورت اثبات نسب فرزند بسیار دشوار بوده و گاها غیرممکن می گردد. بنابراین ممکن است که فرزند حاصل از ازدواج مشروع سهمی در ارث نداشته باشد.
• وجود مهریه در ازدواج موقت الزامی است. ازدواج موقت بدون تعیین مهریه امکانپذیر نمی باشد.
• ازدواج موقت نیاز به خواندن صیغه دارد. این صیقه می تواند توسط هر یک از زوجین و یا وکیل آنها قرائت گردد. صیغه بایستی در بردارنده ی لفظی باشد که دلالت بر عقد دارد.
• در ازدواج موقت مقوله ای به نام طلاق وجود ندارد. با پایان مدت زمان تعیین شده عقد ازدواج موقت به پایان می رسد. در چنین شرایطی زوجین محرم نمی باشند و برای ادامه ی زندگی بایستی مجددا خطبه عقد موقت بخوانند.
• ازدواج موقت با فوت یکی از طرفین ،بذل مدت از سوی شوهر،  فسخ نکاح  و انقضای مدت زمان معین شده به پایان می رسد و منحل می گردد. مبنای فسخ نکاح در عقد موقت بر اساس همان مبانی فسخ نکاح در عقد دائم می باشد. وجود عیوب مشخص در زن و یا مرد یکی از بارزترین این موارد است. جنون ، عنن عدم توانایی جنسی برای برقراری رابطه در مردان و برص، جذام ، افضا، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم در زنان از جمله دلایل فسخ نکاح به شمار می آید.

نحوه ی انحلال ازدواج موقت

در عقد ازدواج موقت این امکان برای مرد وجود دارد که مدت زمان باقی مانده ی عقد موقت را به زن بخشیده و عقد را منحل نماید. در چنین شرایطی رضایت زن ملاک نیست و مرد می تواند با میل خود اقدام نماید. در صورتی که مهلت عقد موقت به پایان رسیده باشد، عقد منحل می گردد. متذکر می گردیم که در ازدواج موقت طلاق تعریف نشده است.

زنان در یک صورت می توانند برای انحلال عقد موقت اقدام نمانید، هرگاه زنان به عنوان شرط ضمن عقد و یا در قالب وکالت نامه ی محضری حق انحلال عقد موقت را داشته باشند می توانند بذل مدت نموده و به عقد موقت پایان دهند. در نظر داشته باشید که بر خلاف ازدواج دائم شرایط انحلال عقد موقت بسیار محدود می باشد. بنابراین در صورت هرگونه عسر و حرج، اعتیاد مرد و سوءاخلاق او شرایط برای انحلال عقد موقت از سوی زنان هموار نیست.

4 نکته در رابطه با عقد ازدواج موقت را به خاطر بسپارید.

1. عقد موقت در شناسنامه ی افراد قید نمی گردد. سند ازدواجی نیز برای آن در نظر گرفته نشده است. از این رو اثبات آن در پاره ای موارد دشوار می باشد. هرچند در سال های اخیر پس از جاری شدن صیقه ی عقد موقت عقد نامه ی موقت برای زوجین صادر می گردد.
2. در رابطه با نکاح دختر باکره در عقد ازدواج موقت به موافقت و رضایت پدر و یا جد پدری نیاز می باشد. البته در صورت اثبات امتناع غیرموجه پدر و یا سایر موارد دختر می تواند با اذن دادگاه برای عقد ازدواج موقت خود اقدام نماید. در متون قانونی ایران سن ازدواج دختران برای ازدواج موقت 13 سال عنوان شده است.
3. در عقد ازدواج موقت پرداخت نفقه برای مرد الزامی نیست. یعنی زن از نظر قانونی هیچ حقی برای دریافت و مطالبه ی نفقه ندارد.
4. توافق و تراضی زوجین برای عقد ازدواج موقت ضرورت دارد.

ارائه مشاوره حقوقی

همانطور که ملاحظه کردید احکام و آثار حقوقی عقد ازدواج موقت ویژگی هایی دارد که با عقد ازدواج دائم متفاوت به نظر می رسد. هرچند احکام مشابهی در این میان وجود دارند. اما بایستی در نظر داشت که عقد ازدواج موقت هرگز نمی تواند با عقد ازدواج دائم در یک سطح قرار بگیرند. تجربه نشان می دهد زنان در ازدواج موقت به مراتب آسیب پذیر ترند و حقوق بیشتری از آنها تضییع می گردد.

حضور یک وکیل متخصص خانواده می تواند شما را با جزئیات قانونی بیشتر آشنا ساخته و انتخاب های درست تری را برای شما رقم بزند.